Przebieg rozmowy kwalifikacyjnej

Rozmowa kwalifikacyjna zazwyczaj rozpoczyna się od przedstawienia się osób ją przeprowadzających. Następnie kandydat jest proszony o przedstawienie się. Osoba prowadząca rozmowę w pierwszej kolejności zadaje ogólne pytania, a następnie przechodzi do bardziej szczegółowych. Na koniec kandydat może zadać dodatkowe pytania. Rozmowa kończy się praktycznymi ustaleniami dotyczącymi terminu zapadnięcia decyzji i poinformowania kandydata o wyniku rekrutacji.

Rozmowa ma zazwyczaj oficjalny charakter i jest utrzymana w atmosferze profesjonalizmu. Kandydat powinien zachowywać się w również sposób profesjonalny przed rozmową i po jej zakończeniu. Należy mówić wyłącznie o kwestiach będących przedmiotem zainteresowania pracodawcy. Warto zwrócić szczególną uwagę na moment przedstawiania się osób prowadzących rozmowę. Zwracanie się do tych osób po imieniu jest dopuszczalne wyłącznie w przypadku, gdy one same stosują tę formę. Atmosfera rozmowy nie zawsze odzwierciedla ogólną atmosferę panującą w przedsiębiorstwie.

Spotkanie trwa od 1/2 godziny do 1 godziny. W przypadku gdy pracodawca nalega, by kandydat po spotkaniu przeszedł sprawdzian praktyczny, procedura trwa odpowiednio dłużej.

Zazwyczaj rozmowa ma standardowy przebieg - po przywitaniu pracodawca lub jego przedstawiciel zadają pytania kandydatowi. Pracodawca stara się, by rozmowa kwalifikacyjna przypominała zwykłą rozmowę. Od kandydata oczekuje się natomiast pewności siebie i opanowania.

Kandydat powinien być uprzejmy, sympatyczny i uśmiechnięty. Należy utrzymywać kontakt wzrokowy z osobą prowadzącą rozmowę, uważnie słuchać pytań, udzielić odpowiedzi na wszystkie stawiane pytania (nie dłuższej niż 2 minuty), mówić wyraźnie, zachowując pewność siebie i opanowanie, krótko opisać swoje zalety i opowiedzieć o swoim doświadczeniu zawodowym z perspektywy wymagań stawianych na danym stanowisku.

Na koniec rozmowy kandydat może zadać pytania. Pytania mogą dotyczyć struktury zarządu przedsiębiorstwa, typowego dnia osoby pracującej na danym stanowisku, terminu podania wyniku procedury kwalifikacyjnej oraz programów szkoleń i podwyższania kwalifikacji pracowników.

Pracodawcy zwykle zadają pytania dotyczące CV, wcześniejszego doświadczenia zawodowego oraz oczekiwań kandydata. Rozmowa kwalifikacyjna trwa na ogół około 1/2 godziny.

Z własnymi pytaniami kandydat powinien zaczekać na zakończenie rozmowy. Pytania powinny być krótkie i niezbyt szczegółowe.

Rozmowy kwalifikacyjne nie mają określonego przebiegu. Kandydaci mogą zostać poproszeni o przedstawienie się, omówienie swoich mocnych i słabych stron, jak i kwalifikacji oraz doświadczenia predestynujących ich do przyszłej pracy.

Pytania z reguły dotyczą kwalifikacji i doświadczenia. Oto kilka przykładów: Dlaczego jest Pan/Pani odpowiednim kandydatem/odpowiednią kandydatką na to stanowisko? Jakie jest Pana/Pani doświadczenie w tej branży? Jakie ma Pan/Pani oczekiwania w związku z tą pracą? W przypadku mniej wykwalifikowanych zawodów pracodawca może poprosić kandydata o zademonstrowanie swoich umiejętności w trakcie rozmowy.

Najczęściej padają następujące pytania: Czy mógłby Pan/mogłaby Pani opowiedzieć o sobie? Jakie ma Pan/Pani oczekiwania odnośnie do pracy dla naszego przedsiębiorstwa? Dlaczego Pana/Pani zdaniem powinniśmy Pana/Panią zatrudnić? Dlaczego zrezygnował Pan/zrezygnowała Pani z poprzedniej pracy? Czym Pan się zajmował/Pani się zajmowała, kiedy był Pan/była Pani bezrobotna? Kiedy może Pan/Pani rozpocząć pracę? Jakiego wynagrodzenia Pan/ Pani oczekuje? Czy jest Pan skłonny/Pani skłonna pracować po godzinach?

Część końcowa rozmowy może być poświęcona kwestiom pozazawodowym. Kandydat może także zostać poproszony o wyjaśnienie swojej motywacji do pracy i zaprezentowanie swoich umiejętności oraz wiedzy. Ważne jest, by zachować pewność siebie i wykazywać zainteresowanie stanowiskiem oraz przedsiębiorstwem. Z kwestią wynagrodzenia należy zaczekać do momentu, aż pracodawca sam ją poruszy lub zadeklaruje chęć zatrudnienia kandydata.

Pracodawcy zwracają szczególną uwagę na to, czy kandydat posiada wymagane kwalifikacje.

Spotkania mają określony porządek. Rozpoczyna je luźna rozmowa o pogodzie, dojeździe na miejsce spotkania lub na inny ogólny temat. Następnie odbywa się krótka prezentacja - najpierw przedsiębiorstwa, później kandydata. Na koniec spotkania kandydat może zadać kilka pytań dotyczących stanowiska, wynagrodzenia, warunków pracy, rodzaju umowy, urlopu, dodatkowych świadczeń itp.

Pod koniec spotkania kandydat dowiaduje się, jak będzie przebiegać dalsza procedura. Atmosfera rozmów jest z reguły przyjazna i bezpośrednia i takiego też nastawienia oczekuje się od kandydatów. Nie wolno zapominać o utrzymywaniu stałego kontaktu wzrokowego.

Rozmowa dotyczy głównie tematów zawodowych. Najczęściej zadawane pytania dotyczą mocnych i słabych stron kandydata, jak również tego, jak widzi swoją przyszłość za 3-5 lat. Nie zadaje się pytań podchwytliwych. Dodatkowo, na zakończenie rozmowy, mogą pojawić się tematy niezwiązane z pracą, takie jak zwierzęta domowe, dzieci, sport czy inne zainteresowania.

Na początku spotkania należy oczekiwać krótkiej rozgrzewki (pytań ogólnych), a następnie pytań dotyczących osobowości i motywacji.

Później kandydat krótko się przedstawia. Mogą paść pytania o słabe i mocne strony, powód zainteresowania danym stanowiskiem, edukację, szkolenia i poprzednie doświadczenie zawodowe, hobby, oczekiwane warunki pracy i wynagrodzenie. Kandydat powinien być szczery i przyjazny, nie należy się jednak spoufalać.

Można spodziewać się pytań o obowiązki, warunki pracy, przyszłych współpracowników, premie, wynagrodzenie oraz ogólnych pytań dotyczących poprzedniej pracy, obowiązków oraz powodu jej zakończenia.

Kandydaci mają z reguły możliwość zadania dodatkowych pytań o wakat i przedsiębiorstwo na końcu rozmowy.

Rozmowy kwalifikacyjne są zwykle przeprowadzane w swobodnej atmosferze. Nie należy jednak dziwić się, jeżeli w trakcie spotkania nastąpią chwile ciszy - osoby prowadzące rozmowę mogą wtedy robić notatki.

W czasie rozmowy kwalifikacyjnej należy zachować spokój i mówić wyraźnie. Kandydat powinien wymienić swoje osiągnięcia, ale nie powinien sprawiać wrażenia osoby zbyt pewnej siebie. Ważne jest, aby wykazać zainteresowanie pracą na danym stanowisku, biorąc aktywny udział w rozmowie, uważnie słuchając i prosząc o wyjaśnienie, jeżeli niejasne jest, co pracodawca ma na myśli. Niedopuszczalne jest jednak przerywanie osobie prowadzącej rozmowę kwalifikacyjną. Należy przede wszystkim zachować szczerość i nie krytykować poprzednich pracodawców.

Kandydat musi aktywnie uczestniczyć w rozmowie i uważnie słuchać pytań. Powinien zachować się profesjonalnie i z godnością. W przypadku konieczności przeniesienia się do pracy za granicę rekrutujący oczekuje od kandydata poradzenia sobie z barierą językową, rozwiązania kwestii dotyczących zakwaterowania i rodziny.

interpersonalnych i ogólnych oraz na warunkach pracy.

Kandydat może następnie zadać dodatkowe pytania. Rozmowę kończy ustalenie terminu decyzji oraz sposobu powiadomienia o wyniku rekrutacji. Przy pożegnaniu pracodawca powinien zobaczyć w kandydacie osobę entuzjastycznie nastawioną i oczekującą pozytywnej decyzji.

Warto pamiętać, że w trakcie całej rozmowy pracodawca obserwuje kandydata pod kątem komunikacji niewerbalnej, weryfikując w ten sposób prawdziwość jego słów. Kandydaci powinni szczerze odpowiadać na pytania o błędy i krytyczne uwagi. Wszyscy popełniamy błędy. Ważne jest, jaką naukę z nich wyciągamy. Podczas omawiania kwestii problematycznych należy okazywać optymizm i wyciągać pozytywne wnioski.

Słysząc niestosowne lub prowokacyjne pytania, warto zachować spokój. Trudne pytania zadaje się zwykle kandydatom na stanowiska kierownicze, specjalistom ds. sprzedaży i obsługi klientów.

Kandydaci mogą przećwiczyć swoją technikę na potrzeby rozmowy kwalifikacyjnej, korzystając z narzędzi dostępnych na stronach portaluhttp://www.todofp.es lub z trenera (symulatora) dla osób przygotowujących się do rozmowy, który znajduje się na stronie http://www.educastur.es.

Pracodawca nie powinien zadawać pytań należących do sfery ściśle prywatnej, przy czym niejednokrotnie, zwłaszcza w przypadku kobiet, kandydaci mogą usłyszeć pytanie o sytuację i rodzinną czy osobistą oraz o plany na przyszłość. Chociaż z reguły należy odpowiadać na wszystkie pytania, w tym wypadku można jednak uprzejmie zapytać: "Jaki ma to związek z pracą, o którą się ubiegam?".

Rozmowa kwalifikacyjna trwa średnio 1-1,5 godziny.

Na początku osoba prowadząca rozmowę przedstawia się i przekazuje kandydatowi podstawowe informacje o przedsiębiorstwie, a następnie prosi kandydata o przedstawienie własnej osoby. W dalszej kolejności prowadzący rozmowę bliżej zaznajamia kandydata z  przedsiębiorstwem

1oferowanym stanowiskiem, po czym przechodzi do pytań dotyczących CV. Może również zadać pytanie o życie prywatne kandydata.

Następnie kandydat odpowiada na pytania o swoje cechy charakteru, umiejętności i kompetencje. Dopiero potem kandydaci mogą zapytać o dotąd nieomawiane kwestie, które wymagają wyjaśnienia.

Na zakończenie spotkania osoba prowadząca rozmowę wyjaśnia dalszy przebieg procedury.

Kandydat może usłyszeć następujące pytania: Czy wie Pan/Pani, na czym polega praca na tym stanowisku? Czym różni się praca, którą oferujemy, od pracy, którą wykonywał Pan/wykonywała Pani na podobnych stanowiskach w innych firmach? Dlaczego to właśnie Pana/Panią powinniśmy zatrudnić? Czy mógłby Pan/mogłaby Pani wyjaśnić tę lukę w CV?

W Holandii obowiązuje prawo zabraniające dyskryminacji. Pytania o rasę lub kolor skóry, wyznanie, narodowość, miejsce urodzenia, macierzyństwo, zdrowie lub plany rodzinne są niedopuszczalne. Dopuszczalne jest natomiast pytanie typu: Czy proponowane godziny pracy nie kolidują z Pana/Pani religią?

Wiele holenderskich przedsiębiorstw przyjęło kodeks dobrych praktyk rekrutacyjnych ustanowiony przez holenderskie stowarzyszenie zarządzania kadrami i rozwoju organizacji (NVP). Jeżeli kandydat odniesie wrażenie, że został niewłaściwie potraktowany przez przedsiębiorstwo, które przyjęło wspomniany kodeks, może złożyć oficjalną skargę. Kandydaci uznający, że doszło do naruszenia praw do równego traktowania, mogą również odwołać się do komisji ds. równego traktowania.

Rozmowy kwalifikacyjne odbywają się zazwyczaj w oddzielnym pomieszczeniu. Jeden z uczestników spotkania pełni funkcję prowadzącego - przedstawia siebie, swój zespół oraz wyjaśnia procedurę kwalifikacyjną. Należy oczekiwać formalnej atmosfery i traktować cały proces z powagą i szacunkiem. Większość czasu trwania rozmowy zostanie poświęcona kwestiom zawodowym, inne kwestie poruszane są przez około 10% czasu. Oczekuje się, że kandydat będzie potrafił uzasadnić, dlaczego ubiega się o dane stanowisko. Kandydaci powinni udzielać jasnych i zwięzłych odpowiedzi i powinni wystrzegać się żargonu i skrótów.

Rozmowa kwalifikacyjna ma na celu umożliwienie pracodawcy poznanie kandydata. Podczas jej trwania mogą paść pytania dotyczące życia osobistego. Pytania nie- związane z pracą stanowią mały procent pytań zadawanych podczas rozmowy kwalifikacyjnej i mają zazwyczaj na celu ociepl enie atmosfery. Na etapie rozmowy pracodawca zazwyczaj posiada już pewną wiedzę na temat doświadczenia zawodowego kandydata z jego CV. Dzięki temu kandydat ma możliwość szczegółowego omówienia swoich umiejętności i zaprezentowania się jako odpowiednia osoba na dane stanowisko. Warto dołożyć wszelkich starań, by przekonać potencjalnego pracodawcę, że można dużo wnieść do firmy, i wyrazić gotowość wytrwałej pracy, by to osiągnąć.

Pytania dotyczące charakteru pracy są zawsze mile widziane, jednak omawianie kwestii wynagrodzenia należy odłożyć do chwili, gdy jest się pewnym, że dostało się pracę, chyba że pracodawca sam rozpocznie rozmowę na ten temat.

Na zakończenie rozmowy pracodawca z reguły informuje kandydata, kiedy się z nim skontaktuje. Jeżeli tego nie zrobi, najprawdopodobniej nie jest zainteresowany. Natomiast w przypadku braku odpowiedzi w podanym terminie warto skontaktować się z firmą i zapytać o wynik rozmowy.

Jeżeli przybycie na rozmowę nie jest możliwe, należy sprawdzić, czy istnieje możliwość przeprowadzenia rozmowy za pośrednictwem telekonferencji. Korzystanie z wideokonferencji w Islandii staje się coraz popularniejsze.

Rozmowa trwa 1-2 godziny. Testy lub sprawdziany mogą potrwać kilka dalszych godzin.

Rozmowy o pracę mogą być ustruktura- lizowane (z góry ustalone pytania ułatwiają porównanie kandydatów), częściowo ustrukturalizowane i nieustrukturalizowane. Najczęstsze są rozmowy częściowo ustruk- turalizowane. Rozmowa może mieć na przykład następujący przebieg: przedstawienie się, prezentacja przedsiębiorstwa, pytania do kandydata (praca, edukacja, zainteresowania, dodatkowe kursy, zdolności, umiejętności pracy w zespole itp.), hobby i zajęcia pozazawodowe, cele osobiste, negocjowanie warunków umowy, podsumowanie, omówienie dalszego przebiegu procedury rekrutacyjnej.

Powinna panować atmosfera współpracy, otwartości i szczerości. Liczba pytań dotyczących pracy powinna odpowiadać liczbie pytań niezwiązanych z nią. Ważne jest, by kandydat pokazał, że jest zmotywowany. Pracodawca chce wiedzieć jak najwięcej, zarówno na temat motywacji, wiedzy i umiejętności kandydata, jak i jego osobowości.

Na koniec rozmowy kandydat może zadawać pytania. Kwestie dotyczące wynagrodzenia są omawiane podczas drugiej rozmowy kwalifikacyjnej.

Kandydat powinien okazywać entuzjazm i dawać do zrozumienia, że zależy mu na pracy. Zawierając w odpowiedziach informacje na temat przedsiębiorstwa w sposób nienarzucający się, należy udowodnić, że jest się przygotowanym do rozmowy. Pytania należy zadawać po rozmowie.

Nie obowiązuje typowy schemat rozmowy kwalifikacyjnej. Jej przebieg zależy od stanowiska i przedsiębiorstwa (jego wielkości i sektora działalności).

w szczególności o powody, dla których odszedł z poprzedniej pracy lub odrzucił inne oferty. Należy się wcześniej przygotować na takie pytania. Można przećwiczyć odpowiedzi na te pytania z bliskimi lub przyjaciółmi, którzy powinni szczerze ocenić, czy odpowiedzi brzmią przekonująco.

Co do zasady, w przypadku pytań o negatywne doświadczenia, należy zawsze starać się pokazać wynikające z nich korzyści. Nie należy przy tym wypowiadać się negatywnie na temat poprzednich pracodawców lub współpracowników. Negatywnym doświadczeniom należy przeciwstawić przykłady sukcesów.

Rozmowy kwalifikacyjne na Łotwie są z reguły formalne i odbywają się w języku łotewskim. Pracodawcy mogą przeprowadzać tzw. rozmowę testową - przez telefon lub w grupie, by ustalić lidera.

Istnieją różne przepisy zakazujące dyskryminacji ze względu na rasę, pochodzenie, wyznanie, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną, płeć, klasę społeczną, język, poglądy polityczne itp. Na Łotwie ustawowe uprawnienia nie są zwykle naruszane, ale nadal można spotkać się w tym kraju z dezaprobatą różnorodności.

Za pytania dyskryminujące uważa się te, które dotyczą stanu cywilnego lub chęci posiadania dzieci. Pytania dotyczące wieku, stanu cywilnego lub kwestii osobistych (wzrostu, wagi itp.) mogą być również uznawane za dyskryminujące. Czasami pracodawca może starać się zdobyć te informacje w sposób podchwytliwy. Może przykładowo poprosić o przesłanie zdjęcia całej sylwetki lub przeprowadzić "stresującą rozmowę",  podczas której sprawdzi, jak potencjalny pracownik zachowuje się w niekomfortowej sytuacji, czy jest kreatywny itp. To interesująca metoda, ale granica między dopuszczalnymi działaniami a naruszeniem praw kandydata jest bardzo cienka.

Rozmowa kwalifikacyjna przebiega na ogół w przyjacielskiej atmosferze, tak aby kandydat czuł się swobodnie. Rozmowy te przeprowadzane są indywidualnie. W przypadku stanowisk niewymagających specjalistycznych kwalifikacji ma miejsce jedna rozmowa kwalifikacyjna. Jeżeli jednak wakat ma wyspecjalizowany profil, który wymaga doświadczenia, do powszechnych praktyk należy zawężanie listy kandydatów i organizowanie jednej lub dwóch dodatkowych rozmów. Wówczas kandydaci mogą zostać poproszeni o przedstawienie prezentacji.

W trakcie rozmowy kandydaci powinni mówić na temat i odpowiadać na pytania. Nie należy przypisywać sobie umiejętności, których się nie posiada. Warto jednak zadeklarować chęć do nauki. Bardzo ważny jest kontakt wzrokowy oraz mowa ciała.

Można zadawać pytania, chociaż należy ograniczyć je do minimum i pamiętać, że muszą odnosić się do istotnych kwestii. Warto zapytać o obowiązki i warunki zatrudnienia na danym stanowisku. Jeżeli przewidywana jest kolejna rozmowa kwalifikacyjna, lepiej nie pytać o wynagrodzenie już w trakcie pierwszej.

Im większą wiedzę posiada się na temat przedsiębiorstwa, dla którego chce się pracować, tym lepiej. Dzięki temu pracodawca może się przekonać, że kandydat zainteresował się przedsiębiorstwem, jego dotychczasowymi wynikami i planami na przyszłość. Okazywany entuzjazm może wręcz zwiększyć szanse na zdobycie posady. Najczęściej zadawane pytanie, na które kandydat powinien być w stanie odpowiedzieć, dotyczy głównej działalności przedsiębiorstwa. Kolejne dotyczyć może tego, czy dane przedsiębiorstwo jest filią innego przedsiębiorstwa lub czy prowadzi eksport produktów, a jeżeli tak, to do jakich krajów.

Kandydat powinien się również przygotować na pytanie dotyczące oczekiwań płacowych. Na to pytanie odpowiedzieć można na kilka sposobów, zwłaszcza jeżeli kandydat orientuje się w kwestiach wynagrodzenia lub dysponuje wystarczającym doświadczeniem.

Osoba prowadząca spotkanie dokonuje prezentacji przedsiębiorstwa oraz stanowiska. Następnie kandydat przedstawia się i wyjaśnia, z jakiego powodu ubiega się o daną posadę. Należy bez obaw pytać o kwestie zawodowe dotyczące przedsiębiorstwa i danego stanowiska. Na koniec rozmowy kwalifikacyjnej kandydat może zapytać o wynagrodzenie i warunki pracy. W końcu osoba rekrutująca informuje kandydata o terminie ogłoszenia decyzji lub przekazania informacji zwrotnej.

Spotkanie trwa na ogół od 45 minut do 1 godziny. Ewentualne sprawdziany mogą potrwać 2-3 godziny. Najogólniej ujmując, każda rozmowa kwalifikacyjna przebiega według określonego schematu.

• Wprowadzenie: pierwsza część rozmowy kwalifikacyjnej ma charakter informacyjny. Osoba prowadząca rozmowę informuje kandydata o warunkach spotkania, stanowisku, zakresie obowiązków itp. Stara się również stworzyć sprzyjającą atmosferę.

• Omówienie doświadczenia zawodowego: na tym etapie rekrutujący zadaje pytania merytoryczne, by zdobyć niezbędne informacje. Pytania dotyczą głównie danych osobowych, doświadczenia zawodowego, wykształcenia, zawodu itp.

• Interpretacja faktów: na etap ten składa się interpretacja faktów ustalonych w trakcie poprzedniej części rozmowy. Osoba prowadząca rozmowę pyta kandydata o to, jak - według niego - wykształcenie i doświadczenie zawodowe, którymi dysponuje, odpowiadają charakterowi oferowanego stanowiska. Umożliwia to uzyskanie informacji na temat motywacji kandydata, jego nastawienia oraz wartości, jakie wiąże z pracą.

• Osobiste opinie, przemyślenia, punkty widzenia: na tym etapie kandydaci dzielą się swoimi przekonaniami oraz sposobem myślenia względem podjętych decyzji zawodowych (pracodawca lub osoba prowadząca rozmowę kwalifikacyjną pyta o motywację podjęcia pewnych decyzji osobistych).

• Podsumowanie: na tym etapie kandydaci mogą zadawać pytania dotyczące nieporuszonych jak dotąd kwestii. Osoba prowadząca rozmowę powinna poinformować kandydata o kolejnych etapach procesu rekrutacji.

Kandydat nie powinien być zaskoczony pytaniami w rodzaju:

• Co będzie Pan robił/Pani robiła za 5 lat?

• Jak rozwiązałby Pan/rozwiązałaby Pani konfliktową sytuację w miejscu pracy?

• Co Pan/Pani robi zazwyczaj w czasie wolnym od pracy?

• Jakiej pensji Pan/Pani oczekuje?

Nie obowiązuje z góry ustalony schemat rozmowy, chociaż można spodziewać się pytań dotyczących:

• ogólnych informacji o kandydacie (miejsce urodzenia, studia, rodzina itp.),

• CV: wykształcenie i szkolenia, doświadczenia zawodowego, innych zajęć i hobby,

• motywacji do pracy w przedsiębiorstwie i na oferowanym stanowisku,

• umiejętności interpersonalnych i społecznych (pytania otwarte o kandydata, jego podejście do różnych kwestii, cechy osobowe i słabe strony).

W drugiej części osoba prowadząca rozmowę udzieli kandydatowi informacji o firmie i stanowisku. Na tym etapie kandydat może zapytać o autonomię i szczeble zwierzchnictwa, wymogi dotyczące podróży służbowych, godziny pracy, oczekiwane zarobki itp.

Na zakończenie pracodawca z reguły informuje kandydata, kiedy może on spodziewać się decyzji. Następnie kandydat powinien podziękować za spotkanie.

Rozmowy kwalifikacyjne w formie wideo- konferencji i za pośrednictwem Skype'a nie są zbyt powszechne, ale mogą być coraz częściej stosowane na etapie wstępnej selekcji kandydatów z zagranicy.

Ewentualna rozmowa kwalifikacyjna trwa od 30 minut do 2 godzin. Ważną rolę odgrywa całokształt komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej. Osoba rekrutująca obserwuje pozytywne i negatywne aspekty umiejętności komunikacyjnych kandydata i analizuje je w celu dokonania jego oceny.

Wielu pracodawców woli przeprowadzać rozmowy tylko częściowo ustrukturyzowane. Pierwsza rozmowa może mieć następujący przebieg:

• luźna pogawędka mająca sprawić, by kandydat poczuł się swobodnie,

• prezentacja osoby rekrutującej i kandydata,

• pytania o doświadczenie, umiejętności i wiedzę, weryfikacja informacji zawartych w CV,

• osoba rekrutująca informuje kandydata o wymaganiach i najważniejszych obowiązkach na danym stanowisku oraz opowiada o całym przedsiębiorstwie - jego sektorze działalności i dotychczasowych dokonaniach itp.,

• rekrutujący upewnia się, że kandydat rozumie wszystkie omawiane kwestie,

• przykładowe pytania, jakie może zadać kandydat: Jak wygląda harmonogram pracy? Na jakie zarobki mogę liczyć? Czy przysługuje mi przerwa obiadowa?

Zaleca się, by kandydat przygotował sobie pytania zawczasu, ale może także wykazać się elastycznością i zadać pytania, które nasuną mu się w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej.

Rozmowa kwalifikacyjna powinna przebiegać w atmosferze otwartości, swobody i komunikacji. Ważne, by kandydat okazywał profesjonalną postawę i wyjaśnił swoją motywację do podjęcia pracy.

Każda rozmowa kwalifikacyjna ma wyraźnie określony przebieg: osoba rekrutująca przedstawia się, informuje, ile potrwa rozmowa i jaki jest jej cel, oraz udziela podstawowych informacji o przedsiębiorstwie i oferowanym stanowisku. Następnie prosi kandydatów o przedstawienie się oraz wyjaśnienie, co ich motywuje do podjęcia pracy. Następnie przychodzi kolej na szczegółowe pytania. Na koniec rozmowy kandydaci proszeni są o przedstawienie swoich oczekiwań względem wynagrodzenia, po czym, jeśli wciąż są zainteresowani pracą, ustala się kolejny termin spotkania.

Zwykle przeprowadzane się dwie rozmowy kwalifikacyjne. Każda z nich trwa średnio 90 minut (niecałą godzinę w przypadku nie- specjalistycznych stanowisk).

Jeżeli osobą przeprowadzającą rozmowę jest specjalista z działu kadr, około połowy pytań będzie związanych z kompetencjami społecznymi i interpersonalnymi. Należy wykorzystać tę szansę, aby dowieść swojej motywacji do zdobycia pracy oraz spróbować uwydatnić wszystkie swoje umiejętności i mocne strony.

Najczęściej padają następujące pytania: Czy łatwo uczy się Pan/Pani nowych rzeczy? Jak reaguje Pan/Pani na krytykę? Czy potrafi Pan/Pani rozwiązywać problemy? Jak radzi sobie Pan/Pani z problemami? Czym się Pan/Pani szczyci? Czy może Pan/Pani opisać jakieś swoje istotne osiągnięcie? Co będzie Pan robił/Pani robiła za pięć lat? Jakie cechy, według Pana/Pani, powinien posiadać dobry współpracownik? Proszę opowiedzieć o sytuacji, w której popełnił Pan/popełniła Pani błąd, i o tym, jaką naukę wyniósł Pan/wynio- sła Pani z tej sytuacji? Jak opisaliby Pana/ Panią przyjaciele? Jak opisałby Pana/Panią Pana/Pani przełożony? Jak odnajduje się Pan/Pani w grupie? Jakie są Pana/Pani wady i zalety? Jak radzi sobie Pan/Pani w sytuacjach stresujących? Dlaczego powinniśmy Pana/Panią zatrudnić?

Rozmowa z reguły trwa 1/2 godziny, ale niektóre przedsiębiorstwa przeprowadzają kilka rozmów lub testów (sprawdzian z umiejętności zawodowych i test osobowościowy itp.). Schemat rozmowy

kwalifikacyjnej może się różnić w zależności od przedsiębiorstwa, ale towarzysząca jej atmosfera jest prawie zawsze formalna (nawet jeżeli jest przyjacielska). Kandydat powinien zachowywać się powściągliwie i poczekać, aż pracodawca rozluźni nieco atmosferę. Rozmowa skupia się zazwyczaj na sprawach zawodowych, ale coraz częściej poruszane są również kwestie związane z osobowością, umiejętnościami, podejściem, inteligencją i ogólnym zachowaniem kandydata. Kandydat powinien zawsze próbować dobrze się zaprezentować, wyjaśnić swoją motywację i powody, dla których powinien zostać przyjęty, oczywiście nie będąc przy tym zbyt aroganckim. Często osoba przeprowadzająca rozmowę kwalifikacyjną nawiązuje do CV kandydata. Ponadto osoby ubiegające się o pracę są prawie zawsze pytane o przyczyny odejścia z poprzedniej pracy i o pięć swoich najlepszych oraz najgorszych cech.

Na Węgrzech obowiązują przepisy antydys- kryminacyjne, co oznacza, że kandydat nie musi ujawniać pracodawcy „wrażliwych” informacji na swój temat (wyznanie, przynależność partyjna lub orientacja seksualna, planowana ciąża itp.). Jeżeli kandydat nie jest przekonany, czy pytania mają związek z pracą, może po prostu zapytać, do czego potrzebne są te informacje.

Atmosfera panująca na rozmowie kwalifikacyjnej jest oficjalna, ale przyjazna. Kandydat powinien pilnie słuchać, odpowiadać na pytania i mieć pozytywne nastawienie względem swojego zgłoszenia. Należy się odprężyć oraz wyczerpująco i z przekonaniem odpowiadać na zadawane pytania.

Pracodawca będzie oczekiwał wykazania kompetencji kandydata względem danej posady na konkretnych przykładach. Ważnymi czynnikami są także punktualność, wygląd i motywacja.

Zazwyczaj przeprowadza się tylko jeden etap rozmów, którym czasem towarzyszą sprawdziany umiejętności technicznych kandydatów i zdolności rozwiązywania problemów. Rozmowa kwalifikacyjna trwa na ogół 30-40 minut. Testy zaś 20-30 minut. Wygląd kandydata, postawa oraz uwaga kandydata nie będą oceniane, ale na ich podstawie uczestnicy spotkania wyrabiają sobie o nim zdanie, dlatego są istotne.

Ponieważ główny nacisk kładzie się na kompetencje i znalezienie osoby, która odpowiadałaby profilowi danej posady, w niewielkim stopniu lub wcale nie porusza się kwestii pozazawodowych. Motywacja kandydata powinna jasno wynikać ze zgłoszenia lub odpowiedzi udzielanych na pytania osoby prowadzącej rozmowę kwalifikacyjną. Kandydat nie ma także obowiązku szczegółowego omawiania swoich zainteresowań pozazawodowych, chyba że używa ich jako przykładów ilustrujących odpowiedź na zadane pytanie.

Rozmowa rozpoczyna się z reguły od omówienia dotychczasowego doświadczenia zawodowego kandydata. Ma ona charakter formalny. Osobą, która może wpłynąć na rozluźnienie atmosfery, jest prowadzący rozmowę (potencjalny pracodawca).

Pracodawca zwraca uwagę nie tylko na sposób mówienia i zachowania kandydata oraz jego doświadczenie zawodowe, ale także na jego wygląd i na to, czy strój jest dopasowany do rodzaju stanowiska, o które się ubiega. Kandydat powinien również odpowiednio uzasadnić swoją motywację.