Dzięki planowaniu ustalisz cele firmy i środki do ich osiągnięcia, a zatem będziesz mógł umiejętnie sterować firmą na rynku.
Biznesplan łączy wszystkie zamierzenia związane z działalnością gospodarczą w jedną całość. Opisuje:
* zadania handlowe lub usługowe,
* środki (zasoby), za pomocą których zadania te zostaną wykonane,
* nakłady (koszty), jakie poniesiesz przy wykonywaniu zadań,
* efekty finansowe, jakie uzyskasz po zrealizowaniu zadań.
Rodzaje planów
Ekonomiści wyróżniają różne rodzaje planowania. Najważniejsze jest planowanie strategiczne - długofalowe, określające główne cele i kierunki działania firmy. Obejmuje ono zagadnienia, które trzeba rozwiązywać w dłuższym okresie, najczęściej kilku lat. Efekty takiego planowania są trwałe i trudne do odwrócenia.
Z kolei planowanie taktyczne pozwala określić zadania ogólne dla całej firmy, wytyczyć cele i kierunki działania ustalone w planie strategicznym, zaktualizować je i dostosować do warunków w jakich działa firma. Typowy plan taktyczny pisany jest na jeden rok i składa się z części technicznej i finansowej. W części technicznej planu mogą się znaleźć projekty zmiany lub usprawnienia wyrobów, zmiana techniki lub technologii wytwarzania, zmiany norm. Część finansowa natomiast może obejmować zmianę kosztów, wysokość kapitału niezbędnego do realizacji zadania oraz zysk, jaki chce się osiągnąć w danym roku działalności. W części finansowej przewiduje się też zmiany w majątku firmy.
Natomiast planowanie operatywne jest podstawowym elementem organizacji pracy wewnątrz firmy i zapewnia jej prawidłowe funkcjonowanie. Plan operatywny wynika z planu taktycznego i obejmuje krótsze okresy, np. miesiąc czy kwartał. Wskazuje się w nim konkretne zadania do realizacji. Powierza się je określonym osobom odpowiedzialnym za ich wykonanie, przedstawia się niezbędne środki, a także terminy wykonania zadań. Jest to planowanie bieżące (wykonawcze).
Najważniejszy jest biznesplan
Jedną z ważniejszych części planowania jest plan działalności gospodarczej, czyli biznesplan. Określa on cele, jakie firma chce osiągnąć, strategię i taktykę działania, a także czas, w jakim cele powinny być osiągnięte. Nie obejdziesz się bez niego składając wniosek kredytowy, czy rozpoczynając rozmowy z potencjalnym inwestorem.
Poprawnie przygotowany biznesplan jest instrumentem rozwoju nowoczesnej firmy i swego rodzaju polisą ubezpieczeniową. Chroni bowiem przed podejmowaniem nieuzasadnionego ryzyka, umożliwia przetrwanie w trudnych czasach i ekspansję w lepszych okresach. To dokument, który określa postępowanie firmy w pewnym okresie. Pokazuje jej słabe i mocne strony w otoczeniu gospodarczym.
Przyszłości nie da się dokładnie przewidzieć, stąd zadaniem biznesplanu jest ograniczenie niepewności, ocena prawdopodobieństwa przyszłych zdarzeń oraz rozpoznanie występujących problemów, a więc także zmniejszenie ryzyka podjęcia błędnych decyzji.
Na zewnątrz i wewnątrz firmy
Biznesplan pełni dwie główne funkcje. Pierwsza z nich, zewnętrzna, umożliwia zdobycie kapitału, bez którego nie da się robić dużych interesów. Nowo powstające firmy muszą opierać się na dobrze udokumentowanych i regularnie aktualizowanych biznesplanach. Dzięki biznesplanowi potencjalny inwestor czy pożyczkodawca może realnie ocenić szanse i możliwości oraz ryzyko związane z udostępnieniem kapitału. Partnerzy chcą być pewni, że autorzy planu dokładnie przemyśleli przedstawiony program. Chcą przekonać się, że przedsiębiorstwo dysponuje odpowiednimi obliczeniami i analizami oraz że widzi szansę własnego rozwoju, jest zdolne do jej wykorzystania i rozwiązywania pojawiających się problemów.
Zawsze należy pamiętać, kto jest adresatem biznesplanu i jakich informacji oczekuje, aby przekonać się, że firmie potrzebne są pieniądze. Co innego w biznesplanie będą chcieli zobaczyć bankowcy, ewentualni pożyczkodawcy, co innego inwestorzy. Przykładowo, uwaga banku koncentruje się na stabilności, bezpieczeństwie, obrotach kapitałowych i rentowności, a inwestorów prywatnych interesuje głównie efektywność zainwestowanego kapitału. Obie grupy chcą jednak wiedzieć, jak ich pieniądze zostaną wydane.
Druga, wewnętrzna funkcja biznesplanu, polega na przyjęciu strategii rozwoju dla firmy i napisaniu swego rodzaju przewodnika z informacjami o tym, jak ma ona funkcjonować przez następne trzy, pięć czy więcej lat. W tym przypadku biznesplan pełni funkcję planu operacyjnego, narzędzia pracy przedstawiającego perspektywiczne i odcinkowe cele firmy z określeniem zadań, oraz środków niezbędnych do ich realizacji.
Niektóre biznesplany łączą harmonijnie obie te funkcje i stają się przez to bardziej uniwersalne, wiarygodne i użyteczne. Inne koncentrują się głównie na jednej z nich, co jednak nie oznacza, iż są mniej przekonywające czy wartościowe.
Istnieją także specjalne biznesplany, koncentrujące się na pewnych wąskich obszarach, służące np. określaniu chłonności dotychczasowych lub nowo powstających rynków, sposobów ich pozyskiwania dla tradycyjnych bądź nowych produktów lub usług oraz analizie projektów rozwojowych pod kątem finansowej opłacalności inwestycji.
Po co jest biznesplan? W firmie służy on:
* rozwijaniu pomysłów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa; dzięki temu popełnia się błędy na papierze, a nie w praktyce,
* ocenie działalności firmy po okresie, na jaki był stworzony; uważna obserwacja i analiza wskażą, na ile założenia biznesplanu były realne, jakie są osiągnięcia i w których punktach firma odeszła od jego założeń,
* jako podstawa wniosku kredytowego oraz ważny dokument przy rozmowach biznesowych (np. przy poszukiwaniu inwestora).
Jak napisać biznesplan?
Biznesplan musi być dobrze zredagowany, napisany językiem fachowym, ale zrozumiałym, nie powinieneś w nim przemilczać słabych stron firmy. Nie wolno Ci więc robić planu wygładzonego, bo wzbudzi on nieufność. Takiego dokumentu nie traktuje się poważnie. Powinien to być dokument zwięzły i konkretny (zależnie od rodzaju działalności o objętości od 20 do 40 stron). Nie wystarczy sporządzić go raz na długi czas. Biznesplan powinien podlegać nieustannym zmianom, tak jak firma. Powinieneś więc nad nim pracować właściwie bez przerwy, aktualizując zadania wraz ze zmieniającymi się realiami.
Pamiętaj o sile przekonywania. Biznesplan powinien być tak zaprezentowany, aby czytający go lub słuchający wystąpienia na ten temat nie mieli wątpliwości, że Twój pomysł na biznes jest świetny i najlepszy, a inwestorom zapewni szybki zysk.
Co zatem powinien zawierać? Na początek zapoznaj się z podanym niżej przykładowym spisem treści biznesplanu, który ułatwi Ci przygotowanie własnego planu gospodarczego:
I. STRESZCZENIE
II. OPIS PROJEKTU
1. DANE FIRMY
* Siedziba firmy
* Przedmiot działalności
* Pozycja finansowa
* Sprawy sądowe i zobowiązania (jeśli takie są)
2. WYMAGANIA FORMALNOPRAWNE
* Koncesje i zezwolenia
3. CEL I ZAKRES PROJEKTU
* Cel
* Środki realizacji celu
* Uzasadnienie dla projektu
* Harmonogram realizacji
III. OPIS RYNKU
1. OPIS I ANALIZA KONKURENCJI
* Oferta na rynku
* Wielkość produkcji wiodących producentów
* Średnie ceny zbytu na rynku
* Prognoza reakcji konkurencji na produkt
2. OPIS I ANALIZA RYNKU ZBYTU
* Potencjalni klienci
* Czynniki wpływające na rozwój rynku
* Obszar dystrybucji
* Prognoza popytu na nasze produkty
IV. OPIS DZIAŁAŃ MARKETINGOWYCH
1. OPIS I ANALIZA RYNKU ZAOPATRZENIA
* Surowce i dostawcy
* Warunki dostaw
* Program zaopatrzenia
* Organizacja dostaw
2. PLAN MARKETINGOWY
* Sposoby dystrybucji
* Strategia reklamowa
* Strategia cenowa
V. INSTRUMENTY REALIZACJI
* Sposób zorganizowania przedsięwzięcia
* Program produkcji
* Zdolności produkcyjne lub usługowe
* Technologia
* Maszyny i urządzenia
VI. ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE
* Pracownicy i ich kwalifikacje
* Schemat organizacyjny pracy nad produktem
* Dostępność kadr (czy są osoby niezbędne do realizacji projektu)
* Odpowiedzialni za poszczególne etapy realizacji
VII. HARMONOGRAM
VIII. FINANSOWANIE
* Posiadane zasoby i środki własne
* Środki pożyczone
* Środki brakujące
IX. RYZYKO
Analiza SWOT
* Możliwe wewnętrzne przyczyny niepowodzeń planu
* Zagrożenia ze strony otoczenia regulacyjnego
* Zagrożenia makroekonomiczne
* Zagrożenia ze strony konkurencji
* Zagrożenia ze strony odbiorców
X. PROGNOZA FINANSOWA
* Przychody bez nowego produktu
* Przychody ze sprzedaży nowego produktu w czasie
* Koszty, w tym na reklamę i promocję
* Przewidywane zyski
XI. PODSUMOWANIE
XII. ZAŁĄCZNIKI
Otwiera go streszczenie, czyli przedstawienie ogólnego zarysu projektu, tego, co firma zamierza zrobić i co zostanie dokładnie opisane w następnych rozdziałach. To esencja biznesplanu - przedstawia wszystkie zalety operacji i powinna zachęcać do dalszej lektury. Po krótkim wprowadzeniu powinieneś przedstawić opis tego jak, gdzie, kiedy i przez kogo firma została założona, opisać jej osiągnięcia i gorsze okresy oraz porównać to ze stanem aktualnym. Jedno lub dwustronicowe streszczenie może zadecydować o tym, czy czytający zainteresuje się dalszymi rozdziałami, dlatego należy umieścić w nim tylko najważniejsze informacje: krótki opis przedsięwzięcia, przewidywane koszty, potrzeby, prognozy finansowe. Wprowadzenie, w którym powinno się znaleźć streszczenie całego przedsięwzięcia, jest jedną z najważniejszych części planu.
Część druga polega na wyłożeniu pomysłu, czyli np. szczegółowym opisie produktu, który jest nowym przedsięwzięciem. Jeśli chcesz odnieść sukces na rynku, musisz dobrze znać swój produkt - opisując go, przedstawisz jego cechy. Następnie powinieneś podkreślić potrzebę pojawienia się lub zwiększenia jego obecności na rynku.
W trzeciej części musisz zamieścić opis rynku, czyli otoczenia, w którym firma działa lub zamierza działać. Podaje się tu informacje o potencjalnych klientach, (kim są i jak są rozmieszczeni na rynku) oraz uzasadnia się, dlaczego będą nabywać właśnie ten, a nie inny produkt. Należy także opisać rynek i jego cechy. Można tu określić zalety wyrobu, jego cenę, jakość oraz przewagę nad innymi, porównywalnymi produktami dostępnymi na rynku.
Kolejny rozdział to opis działań marketingowych. Przedstawiasz tu sposób prowadzenia kampanii informacyjnej dla klientów, charakteryzujesz tych, którzy mogą być szczególnie zainteresowani nabyciem nowego produktu, pokazujesz te nośniki reklamy (radio, telewizja, prasa, foldery, ulotki, plakaty, billboardy, etc.), które będą wykorzystane w promocji produktu i określasz wysokość budżetu przeznaczonego na kampanię reklamową. Tutaj przewidujesz reakcję rynku oraz planujesz rozwój produkcji i sprzedaży, tworząc plan sprzedaży z opisem metod i kosztów dostarczania produktu do rąk klienta.
W kolejnym punkcie musisz opisać instrumenty realizacji, czyli to, co przyczyni się do powstania produktu (np. ścieżka produkcyjna, potrzebne materiały, maszyny, technologie, kadry itp.).
Odrębny rozdział musisz poświęcić opisowi organizacji i zarządzania. Wprowadzaniu nowego produktu bardzo często towarzyszą zmiany organizacyjne w firmie, np. powstanie nowego departamentu lub działu, zatrudnienie nowego pracownika. Niezwykle istotny jest też harmonogram, czyli określenie tego, co i kiedy będzie realizowane. Musisz opisać tu terminy najważniejszych przedsięwzięć.
W kolejnym rozdziale zaprezentujesz opis finansowania, czyli przedstawisz szczegółowy plan finansowy wprowadzenia produktu na rynek, na który składają się wszelkie koszty oraz posiadane i spodziewane źródła finansowania. Te ostatnie muszą być prawdopodobne i udokumentowane. Dla każdego potencjalnego inwestora istotną informacją jest wielkość wniesionych środków własnych. Pochodzenie kapitału własnego należy udokumentować oraz wskazać, ile pieniędzy firma potrzebuje, kiedy i jak zostaną one wykorzystane. Musisz też zaprezentować aktualną sytuację finansową firmy.
Zwróć uwagę na zagrożenia
Gdy już jasno przedstawisz sytuację finansową firmy, powinieneś przeanalizować ryzyko, czyli opisać zagrożenia, w realizacji projektu. Ryzyko ekonomiczne płynie z wielu stron, ale im więcej możliwych zagrożeń wskażesz w biznesplanie i poddasz analizie, tym poważniej potencjalny inwestor potraktuje Twoją firmę. Opis ryzyka musi być jak najbardziej rzeczywisty, należy wystrzegać się zbytniego optymizmu, ale też nie można przedstawiać wszystkiego w czarnych barwach. Potencjalny inwestor musi być świadomy podejmowanego ryzyka, ale nie możesz go zniechęcać. Warto tutaj wykorzystać analizę SWOT. Jest to analiza silnych (strenghts), słabych (weaknesses) stron danego przedsięwzięcia, możliwości (opportunities) i zagrożeń (treats), jakie ono stwarza.
Ostatnim rozdziałem biznesplanu jest prognoza finansowa, czyli zestawienie zakładanych wydatków i przychodów, jakie Twoja firma będzie uzyskiwała w przyszłości, jeżeli wprowadzi nowy produkt. Punktem wyjścia jest wielkość sprzedaży i koszty. W kosztach nie wolno zapomnieć o wydatkach na promocję i reklamę. Przychody ze sprzedaży musisz przewidywać ostrożnie, ze świadomością, że na ogół nowy produkt przyjmuje się na rynku stopniowo.
Na koniec warto zamieścić krótkie podsumowanie. Należy udowodnić, że inwestorowi (bankowi) przedstawiona została atrakcyjna i realna propozycja i skonkretyzować, w jaki sposób i kiedy zwrócą się włożone pieniądze.
To jednak nie wszystko! Do tak zbudowanego biznesplanu dodaje się załączniki, czyli bilans, wyniki finansowe i rachunki, a także inne dokumenty, które są ważne dla oceny firmy, np. dane statystyczne, poprzednie projekty i efekty ich realizacji, wykaz instytucji finansujących wcześniejsze projekty.
Tekst udostępniony przez serwis www.1praca.gov.pl
Jest to strona rządowego programu aktywizacji bezrobotnej młodzieży "Pierwsza Praca". Znajdziecie tu informacje o stażach, przygotowaniu zawodowym, dotacjach przy zakładaniu własnej działalności, stypendiach, praktykach, europejskich rynkach pracy i edukacji, wolontariacie oraz adresy ważnych dla Was instytucji.
poleca:
