Szwecja - jak szukać pracy?

Dlaczego ten kraj?

Szwecja należy do światowej czołówki krajów pod względem ochrony zdrowia, wykształcenia i rozwoju zasobów ludzkich, a jej gospodarka należy do 10 najbardziej konkurencyjnych gospodarek świata. Szwedzi są znani ze swojej neutralności i umiejętności budowania zgody. Szwecja słynie również z wysokich podatków i hojnej opieki społecznej, małego rozwarstwienia zarobkowego i silnych związków zawodowych.

Do największych sektorów należą branża inżynieryjna, motoryzacyjna i farmaceutyczna. Zgodnie z prognozami Szwecja może się spodziewać spadku liczby nowych miejsc pracy w branży produkcyjnej, rolnictwie i leśnictwie. Oczekuje się natomiast, że nowe możliwości zatrudnienia powstaną w publicznym i prywatnym sektorze usług i budownictwie. Największa konkurencja o miejsca pracy panuje wśród absolwentów dziennikarstwa. Zmalała natomiast liczba chętnych na stanowiska wykwalifikowanych inżynierów budownictwa lądowego, informatyków i specjalistów branży budowlanej, a także personel medyczny, w tym lekarzy, położne i pielęgniarki.

Jak szukać pracy?

Wykwalifikowani kandydaci - zwłaszcza w sektorze IT i finansowym - poszukują z reguły ofert pracy na stronach internetowych przedsiębiorstw. Coraz powszechniejsze staje się także spontaniczne ubieganie się o pracę. Publiczna służba zatrudnienia rekrutuje głównie niewykwalifikowanych pracowników, ściśle współpracując z agencjami zatrudnienia. Jej strona internetowa (zob. Linki portalu EURES) jest największym portalem zamieszczającym ogłoszenia o pracy w Szwecji.

Jak przebiega procedura aplikacyjna?

Przed przesłaniem zgłoszenia kandydaci zwracają się zwykle do osoby kontaktowej o dodatkowe informacje dotyczące oferowanej pracy. Często dowiadują się również u przedstawiciela związków zawodowych o wysokość pensji.

Ubiegając się o pracę, należy po prostu postępować zgodnie z instrukcjami zawartymi w ogłoszeniu. Bardzo często stosowane są elektroniczne formularze aplikacyjne. Przesyłając list motywacyjny i CV pocztą elektroniczną, nie należy załączać innych dokumentów, chyba że pracodawca zażyczy sobie tego w ogłoszeniu. W każdym oddziale publicznej służby zatrudnienia i bibliotece dostępne są komputery.

Formułując zgłoszenie pisemne, należy pamiętać o zawarciu informacji istotnych dla danej posady. Zgłoszenie powinno być krótkie, klarowne i zawierać możliwie jak najwięcej informacji. Powinno być również zindywidualizowane i nawiązywać do wymagań opisanych w ogłoszeniu o pracy. Zaleca się pisanie krótko i na temat: list motywacyjny powinien mieć jedną stronę, a CV od jednej do dwóch stron.

Kandydat powinien skontaktować się telefonicznie z pracodawcą w celu upewnienia się, że pracodawca otrzymał jego zgłoszenie.

Czy kandydat powinien załączyć swoje zdjęcie do CV?

Nie jest to normą, ale pracodawca może poprosić o zdjęcie.

Czy pracodawcy preferują zgłoszenia napisane odręcznie?

W Szwecji odręcznie pisane zgłoszenia należą do rzadkości.

Czy powszechnie stosowane i akceptowane jest CV w formacie Europass?

CV w tym formacie nie są powszechne, ale akceptowane przez przedsiębiorców.

Kontakt telefoniczny

Chociaż podczas rozmowy telefonicznej należy oczywiście zwracać się do rozmówcy w uprzejmy sposób, to jednak w Szwecji panuje dość swobodna atmosfera. Prowadząc rozmowę, nie używa się tu tytułów.

Czy konieczne jest przesłanie dyplomów wraz ze zgłoszeniem?

Zazwyczaj do zgłoszenia nie załącza się dokumentów. Jeżeli pracodawca wymaga okazania odpisu dyplomu, należy go przynieść na rozmowę kwalifikacyjną.

Czy konieczne jest dostarczenie referencji, listów polecających lub zaświadczenia o niekaralności?

Kandydaci, którzy są w stanie wskazać osoby mogące udzielić aktualnych referencji, powinni zamieścić dane tych osób w CV. W przeciwnym razie w CV należy umieścić następującą adnotację: Referencje dostępne na życzenie. Osobą udzielającą referencji jest najczęściej poprzedni pracodawca. Zadaniem takiej osoby jest poparcie zgłoszenia danego kandydata oraz opisanie kandydata i jego zdolności do pracy.

Listy polecające są traktowane jak najbardziej na miejscu i bywają pomocne. Należy je mieć ze sobą podczas rozmowy. Listy powinny pochodzić od poprzedniego pracodawcy, zwierzchnika lub pracownika działu kadr. Kandydaci, którzy nie posiadają doświadczenia zawodowego mogą przedłożyć list polecający od nauczyciela lub np. trenera drużyny sportowej.

Ile czasu upływa zwykle między opublikowaniem ogłoszenia a rozpoczęciem pracy?

Od 1 do kilku tygodni, chociaż w niektórych sektorach, takich jak sektor usługowy i sektor hotelarski i restauracyjny, procedura może być dużo krótsza.

Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej?

Rozmowa trwa zazwyczaj około 90 minut. Kandydat może zostać poproszony o wzięcie udziału w kolejnym etapie rozmów. Jeżeli kandydat nie może stawić się na rozmowę kwalifikacyjną, powinien jak najszybciej poinformować o tym fakcie pracodawcę i zapytać o możliwość wyznaczenia nowego terminu spotkania.

Zasady dotyczące ubioru

W przypadku większości posad zbyt formalny ubiór nie jest konieczny, przy czym zawsze należy wyglądać schludnie. Krawat nie jest już uznawany za normę. Zarówno mężczyznom, jak i kobietom wypada założyć eleganckie spodnie i marynarkę.

Kto przeprowadza rozmowę?

W rozmowie bierze udział jedna lub dwie osoby reprezentujące dane przedsiębiorstwo oraz często przedstawiciel związku zawodowego.

Czy uścisk dłoni jest mile widziany?

Tak, zdecydowanie. Uścisk dłoni należy do powszechnego zwyczaju.

Czy rozmowa przebiega według ściśle określonego schematu?

Na początku rozmowy kwalifikacyjnej kandydat jest zwykle proszony o (krótkie) przedstawienie się, a następnie wyjaśnienie pracodawcy powodów ubiegania się o daną posadę oraz zaprezentowanie swojej wiedzy na temat danego przedsiębiorstwa. Kandydat powinien być swobodny, ale i uważny.

Najczęściej padają następujące pytania: Czy łatwo uczy się Pan/Pani nowych rzeczy? Jak reaguje Pan/Pani na krytykę? Czy potrafi Pan/Pani rozwiązywać problemy? Jak radzi sobie Pan/Pani z problemami? Czym się Pan/Pani szczyci? Czy może Pan/Pani opisać jakieś swoje istotne osiągnięcie? Co będzie Pan robił/Pani robiła za pięć lat? Jakie cechy, według Pana/Pani, powinien posiadać dobry współpracownik? Proszę opowiedzieć o sytuacji, w której popełnił Pan/popełniła Pani błąd, i o tym, jaką naukę wyniósł Pan/wynio- sła Pani z tej sytuacji? Jak opisaliby Pana/ Panią przyjaciele? Jak opisałby Pana/Panią Pana/Pani przełożony? Jak odnajduje się Pan/Pani w grupie? Jakie są Pana/Pani wady i zalety? Jak radzi sobie Pan/Pani w sytuacjach stresujących? Dlaczego powinniśmy Pana/Panią zatrudnić?

W trakcie pierwszej rozmowy kwalifikacyjnej kandydat może zapytać o to, jak przebiega zwykły dzień pracy, kiedy może spodziewać się informacji o wyniku rozmowy, kiedy rozpocznie pracę, czy stosowany jest program wdrożenia do pracy itp. Odradza się poruszanie kwestii wynagrodzenia na początku procedury aplikacyjnej. Należy zdać się w tym względzie na pracodawcę.

Jakie pytania są uznawane za niestosowne?

Obowiązują przepisy zabraniające dyskryminacji (ze względu na płeć, religię, przynależność do grupy etnicznej, niepełnosprawność). Udzielenie w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej odpowiedzi na pytania dotyczące tych kwestii zależy wyłącznie od woli kandydata. Pytania, które nie mają związku z daną posadą (o wiek, posiadanie dzieci, pochodzenie), uznawane są za pytania dotyczące prywatności.

Negocjowanie wynagrodzenia i innych warunków umowy

Im wyższych kwalifikacji wymaga dana praca, tym większe są możliwości negocjacji wynagrodzenia. W Szwecji większość warunków zatrudnienia uregulowanych jest w układach zbiorowych pracy, co oznacza, że nie ma możliwości prowadzenia indywidualnych negocjacji, przynajmniej w przypadku stanowisk wymagających niższych kwalifikacji.

Wynagrodzenie jest najczęściej wypłacane w stawkach miesięcznych. W przypadku stanowisk kierowniczych może istnieć możliwość negocjowania świadczeń pozapłacowych. Rozmowy w tym zakresie prowadzi się z działem kadr.

W przypadku stanowisk rządowych oraz pracy z dziećmi wymagane jest okazanie zaświadczenia o niekaralności. Informacja o tym wymogu znajdzie się w ogłoszeniu o pracy lub kandydat zostanie o nim poinformowany przez pracodawcę.

Czy możliwe jest zaangażowanie pracownika do pracy na próbę?

Kandydat może zostać poproszony o przyjście do pracy na 1 próbny dzień, przy czym za pracę tę przysługuje wynagrodzenie.

Jak długo trwa standardowy okres próbny?

Zwykle okres próbny trwa 6 miesięcy.

Czy pracodawca pokrywa koszty poniesione przez kandydata w związku z rozmową kwalifikacyjną?

Nie, nie jest to częste, chociaż pracodawca może przewidywać zwrot kosztów w przypadku kandydatów o wysokich kwalifikacjach.

Jak szybko przekazywana jest informacja o wyniku rozmowy?

W razie nieotrzymania informacji w terminie 2 tygodni kandydat powinien skontaktować się z osobą rekrutującą i zapytać, kiedy może się spodziewać wyniku.

Jak otrzymać informacje zwrotne i jaki jest dalszy przebieg procedury?

Zawsze istnieje możliwość skontaktowania się po rozmowie kwalifikacyjnej z pracodawcą i zapytania o dalszy przebieg procedury aplikacyjnej. W przypadku odrzucenia kandydatury można także poprosić o podanie przyczyny takiej decyzji.

Z jakim wyprzedzeniem należy pojawić się na rozmowie?

Należy być punktualnym. Nie zaszkodzi przybyć 5 minut przed czasem. W Szwecji spóźnienie się na rozmowę kwalifikacyjną jest niedopuszczalne