Wszyscy zatrudnieni jako etatowi pracownicy na umowę o pracę muszą być członkami ustawowego programu ubezpieczeń emerytalnych. Pułap rocznych dochodów, od których składki są potrącane to 66.000 € (w zachodnich landach) i 55.800 € (w landach wschodnich). Stopa składki to 19,9% dochodu brutto. Od dochodów powyżej wymienionych pułapów nie ma żadnych ustawowych prowizji na ten cel. Jednakże z uwagi na to osoby z wysokimi dochodami i prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą mogą, a nawet powinni zaaranżować sobie inną formę zabezpieczenia emerytalnego tj. prywatne fundusze emerytalne we własnym zakresie.
Prawo do emerytury nabywa się z chwilą ukończenia 65 lat, zarówno w wypadku mężczyzn, jak i kobiet. Od 2012 roku wchodzą w życie przepisy tzw. reforma Riestera, umożliwiające prywatne zabezpieczenie na starość w formie renty kapitałowej. Ustawowy wiek przejścia na emeryturę zostanie podniesiony z 65 na 67 lat. W latach 2012-2035 wiek emerytalny będzie stopniowo podwyższany o jeden miesiąc.
Do otrzymania świadczeń emerytalnych w Niemczech konieczne jest wykazanie się 60- miesięcznym stażem opłacania składek. Przesunięcie w czasie przejścia na emeryturę powoduje jej wzrost o 0,5% za każdy miesiąc przypadający po ukończeniu 65 roku życia. Osiąganie wynagrodzenia za pracę z tytułu kontynuowania zatrudnienia nie powoduje zawieszenia uprawnień do świadczeń emerytalnych. Wysokość emerytury uzależniona jest od wysokości składek na ubezpieczenie i stażu pracy. Emeryturę w wieku 60 lat mogą otrzymać jedynie osoby, które wcześniej otrzymywały rentę z tytułu niezdolności do pracy lub opiekuńczą i mogą wykazać się odpowiednio długim stażem pracy.
Osoby rozpoczynające obecnie życie zawodowe w Niemczech, mimo wysokich składek na ubezpieczenie emerytalne, decydują się na dodatkowe ubezpieczenie, by w wieku emerytalnym móc utrzymać odpowiedni dla siebie standard życia.
W Niemczech obowiązkowe ubezpieczenia emerytalno-rentowe są prowadzone przez różnorodne federalne, jak i regionalne instytucje ubezpieczeniowe. Dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą nie ma obowiązku ubezpieczenia emerytalnego, dla pracowników jest ono obowiązkowe. Państwowy system ubezpieczeniowy oparty jest na finansowaniu bieżącym. Składka w wysokości 19,9%, po połowie płacona jest przez pracownika i pracodawcę. Część osób pracujących na własny rachunek korzysta z systemów prowadzonych przez stowarzyszenia zawodowe, które mają status instytucji prawa publicznego. Osoby ubezpieczone w stowarzyszeniach zawodowych są wyłączone z systemu powszechnego, prowadzonego przez państwo.
W zależności od rodzaju wykonywanej pracy osoba ubezpieczona odprowadza składki do właściwych kas. Pracownicy umysłowi ubezpieczeni są w Federalnym Zakładzie Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, a. Pracownicy fizyczni ubezpieczeni są w instytucjach ubezpieczenia na szczeblu landów (Deutsche Rentenversicherung), a także wyróżniamy branżowe kasy dla kolejarzy - Kasa Ubezpieczenia Kolejarzy (Bahnversicherungsanstalt), marynarzy - Kasa Ubezpieczenia Marynarzy (Seekasse) oraz górników - Kasa Ubezpieczenia Górników (Bundesknappschaft).