Minimalna płaca we Francji to SMIC (Salaire minimum interprofessionnel de croissance) Od 1 stycznia 2011 roku płaca wynosi 9 € brutto za godzinę pracy. Wynagrodzenie miesięczne brutto za pracę na pełnym etacie (151,67 godzin miesięcznie, czyli 35 godzin tygodniowo) wynosi 1365 €. Minimalna miesięczna płaca netto wynosi 1073 €.
Pracownicy młodociani, poniżej 17 roku życia otrzymują 7,20 euro/godzinę lub min. 80% najniższego wynagrodzenia. Wynagrodzenie dla osób pomiędzy 17 a 18 rokiem życia wynosi 8,10 euro za godzinę lub minimum 90% najniższego wynagrodzenia.
Od tego wynagrodzenia odprowadzane są składki na ubezpieczenie w wysokości około 23%.
1 stycznia każdego roku stawka płacy minimalnej ulega rewaloryzacji.
Wynagrodzenie za pracę jest opodatkowane w wysokości ok. 22%.
Wynagrodzenie za nadgodziny wzrasta odpowiednio:
Rozwiązanie umowy o pracę
Rozwiązanie umowy o pracę na czas nieokreślony za porozumieniem stron
Do rozwiązania umowy o pracę w drodze porozumienia stron wymagana jest zgoda pracownika, pracodawcy i Departamentalnego Urzędu ds. Pracy, Zatrudnienia i Kształcenia Zawodowego (DDTEFP Directions departementales du travail, de l’emploi et de la formation professionnelle). Taki sposób rozwiązania umowy dotyczy wyłącznie umów zawieranych na czas nieokreślony. Pracownik i pracodawca nie mają obowiązku podania przyczyn rozwiązania umowy.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron przebiega w następujących etapach:
Rozmowy przygotowujące do zerwania umowy o pracę, podczas których pracodawca ustala z pracownikiem warunki rozwiązania stosunku pracy. Pracownik może stawiać się na spotkania z osobą uprawnioną do udziału w tego typu negocjacjach lub z kolegą z pracy. W takim przypadku pracodawca ma również do tego prawo.
Podpisanie oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy. W dokumencie tym określa się datę rozwiązania umowy i wysokość odprawy. Po podpisaniu porozumienia pracownik i pracodawca mają 15 dni na wycofanie swojej decyzji. W takim przypadku zobowiązani są powiadomić drugą stronę listem poleconym za potwierdzeniem odbioru.
Rejestracja rozwiązania stosunku pracy przez DDTEFP. Należy wypełnić formularz dostępny na stronie internetowej www.travail-solidarite.gouv.fr, a następnie złożyć go w DDTEFP lub wysłać pocztą. DDTEFP ma 15 dni, aby upewnić się, że wszystkie warunki zostały spełnione. Jeżeli strony nie otrzymają odpowiedzi w ciągu 15 dni, oznacza to, że rozwiązanie stosunku pracy zostało zarejestrowane.
Pracodawca wydaje pracownikowi świadectwo pracy i dokument dla urzędu pracy. W przypadku rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron pracownik otrzyma zasiłek dla bezrobotnych, pod warunkiem że nabył do niego prawo a pracodawca może zatrudnić inną osobę na stanowisko zwolnionego pracownika.
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę przebiega w następujących etapach:
Pracodawca wysyła do pracownika list polecony za potwierdzeniem odbioru. Wyznacza w nim datę spotkania, informuje go o zamiarze wypowiedzenia mu pracy i podaje uzasadnienie wypowiedzenia.
Na spotkaniu (entretienprealable de licenciement) każda ze stron przedstawia swoje argumenty, następnie negocjowane są warunki rozwiązania umowy. Pracownik może stawić się na rozmowę z osobą uprawnioną do udziału w tego typu negocjacjach lu b z kolegą z pracy. W takim przypadku pracodawca ma również do tego prawo.
Pracodawca wysyła do pracownika kolejny list polecony za potwierdzeniem odbioru (lettre de licenciement), w którym oznajmia mu, że zwalnia go z pracy. List ten musi zawierać informacje o przyczynie zwolnienia i długości okresu wypowiedzenia.
W ostatnim dniu pracy pracodawca ma obowiązek wręczyć pracownikowi:
świadectwo pracy (certificat de travail),
dokument przeznaczony dla urzędu pracy (attestation assedic),
odprawę (indemite de licenciement) i ekwiwalent (w formie czeku lub przelewu) za niewykorzystany płatny urlop,
dokument z rozliczeniem do podpisania przez pracownika (pracownik może odmówić podpisania tego dokumentu).
Zwolnienie z przyczyn ekonomicznych (licenciement economique)
Zwolnienie z przyczyn ekonomicznych jest spowodowane redukcją etatu, dlatego pracodawca nie ma prawa zatrudnić na to samo stanowisko innej osoby. Pracownik ma prawo do odprawy, zapłaty za okres wypowiedzenia oraz do zasiłku dla bezrobotnych. Pracodawca ma obowiązek zaproponować pracownikowi, mającemu 2 lata lub więcej stażu pracy w przedsiębiorstwie, porozumienie przegrupowania indywidualnego (convention de reclassement personnalise). Pracownik, który podpisze porozumienie, ma prawo do wyższego zasiłku dla bezrobotnych, specjalnej, indywidualnej opieki ze strony urzędu pracy i pierwszeństwa do odbycia kursów zawodowych.
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika
Pracownik może zrezygnować z pracy bez podania przyczyn, informując pracodawcę o swojej decyzji ustnie bądź pisemnie. Obowiązuje go okres wypowiedzenia (preavis) przewidziany w umowie o pracę lub w przepisach prawa pracy. Pracownik ma prawo do otrzymania świadectwa pracy i dokumentu przeznaczonego dla urzędu pracy natomiast nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych ani do odprawy.
Prawo do odprawy (indemite de licenciement)
Prawo do odprawy nabywa się po pierwszym roku pracy w jednym przedsiębiorstwie. Wysokość odprawy zależy od stażu pracy i wysokości zarobków brutto. Odprawa obliczana jest ze średniej z 12 wypłat poprzedzających wypowiedzenie pracy. Wynosi 1/5 średniego miesięcznego wynagrodzenia brutto (pensja, premie i inne dodatki, z wyjątkiem zwrotów kosztów przejazdu i diet za wyżywienie) za każdy rok pracy.
Pomoc w sytuacji sporu z pracodawcą
W sytuacji bezprawnego zwolnienia z pracy lub niewypłacenia pensji, należności za godziny nadliczbowe czy płatny urlop pracownik możne udać się do sądu pracy ( Conseil desprud'hommes) właściwego dla miejsca siedziby przedsiębiorstwa. W sądzie pracy można bronić się samemu lub mieć pełnomocnika, którym może być kolega z pracy, członek rodziny czy przedstawiciel związku zawodowego. Jednak najlepiej powierzyć prowadzenie sprawy profesjonaliście, ponieważ przedsiębiorstwa są prawie zawsze reprezentowane przez adwokata.
Pracownik zatrudniany nielegalnie może złożyć pozew przeciwko pracodawcy, który nie wypłacił mu pensji, nie zadeklarował go mimo obietnic i zażądać odszkodowania. Tylko pracodawca może być ścigany za nielegalne zatrudnianie pracowników. Jeżeli sąd potwierdzi nielegalną pracę, pracodawca będzie musiał wypłacić pracownikowi zaległą pensję i odszkodowanie w wysokości 6-miesięcznych poborów. Sam zaś może być skazany na 3 lata więzienia i 45 000 € grzywny.