Od 1 stycznia 2007 r. obywatele krajów Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego chcący podjąć zatrudnienie w Rumunii, nie muszą mieć pozwolenia na pracę. Obywatele polscy traktowani są obecnie na zasadach identycznych jak obywatele Rumuni, mogą podejmować każdy legalny rodzaj pracy. Należy także pamiętać, że wedle prawa rumuńskiego wszystkie umowy o pracę muszą być w terminie do 20 dni od podpisania umowy zgłoszone i zarejestrowane w lokalnym Urzędzie Pracy.
Pobyt na terytorium Rumunii
Wraz z wejściem Rumunii do UE Polacy uzyskali pełny dostęp do pracy i poruszania się po terytorium Rumunii. Obywatel Polski może przez okres 3 miesięcy przebywać na terytorium Rumunii bez wypełniania jakichkolwiek formalności administracyjnych. Zasada ta dotyczy również członków rodziny, bez względu na ich obywatelstwo. Wjazd na teren Rumunii możliwy jest na podstawie dowodu osobistego lub paszportu, członek rodziny nie będący obywatelem UE powinien posiadać paszport i wizę.
Przy planowaniu dłuższego pobytu polski obywatel zobowiązany jest do zarejestrowania swojego pobytu w oddziale terenowym Urzędu ds. Imigrantów (Oficiul Roman pentru Imigrari) - urząd posiada swoje oddziały w każdej stolicy regionu. Warunkiem pomyślnej rejestracji jest spełnienie jednego z poniższych warunków:prowadzenie lub udział w prowadzeniu działalności gospodarczej (np. umowa o pracę zawarta z firmą rumuńską, oddelegowanie do pracy w Rumunii przez firmę polską, zarządzanie spółką w Rumunii, prowadzenie działalności w ramach wolnego zawodu lub świadczenie usług o podobnym charakterze, woluntariat, działalność humanitarna lub religijna),
udowodnienie posiadania środków wystarczających do utrzymania siebie i swojej rodziny w Rumunii - zasadniczo dolnym limitem jest poziom płacy minimalnej i świadczenia obowiązkowe na rzecz systemu ubezpieczeń społecznych,
kształcenie się w Rumunii w instytucjach systemu edukacji pod warunkiem posiadania środków wystarczających do utrzymania siebie i swojej rodziny w Rumunii.
O rejestrację mogą się także ubiegać członkowie rodzin osób, które wypełniają jeden z powyższych warunków. W czasie rejestracji konieczne jest wypełnienie formularza oraz przedstawienie odpowiednich dokumentów, np.:
oddelegowanie pracownika - kopia dowodu osobistego lub paszportu (oryginał do okazania), dokument poświadczający oddelegowanie do pracy w Rumunii (przetłumaczony przez tłumacza przysięgłego), zaświadczenie strony rumuńskiej, na rzecz której świadczona jest praca w ramach delegacji, zawierające okres trwania delegacji i miejsce wykonywania pracy,
praca w firmie rumuńskiej - kopia dowodu osobistego lub paszportu (oryginał do okazania), kopia umowy o pracę (oryginał do okazania) zaparafowanej przez Urząd Pracy,
zarządzanie spółką - kopia dowodu osobistego lub paszportu (oryginał do okazania), zaświadczenie z Rejestru Handlowego o wypełnianiu obowiązków zarządcy.
Dokumentem poświadczającym prawo do pobytu na terenie Rumunii powyżej 3 miesięcy jest karta pobytu, wydawana przez Urząd ds. Imigrantów po uiszczeniu wymaganej opłaty.
Obywatele UE i członkowie ich rodzin po 5 latach legalnego i nieprzerwanego pobytu na terenie Rumunii mogą starać się o przyznanie prawa pobytu stałego na terytorium tego państwa, czego potwierdzeniem jest karta pobytu stałego.
Meldunek
W Rumunii istnieje obowiązek meldunkowy. W przypadku noclegów w hotelach, pensjonatach itp. obowiązek ten przejmuje administracja hotelowa, w innych sytuacjach obowiązek meldunkowy powstaje po 15-dniowym pobycie w danej miejscowości. Należy zgłosić się wtedy osobiście na najbliższy posterunek policji, posterunek Policji Granicznej lub do Urzędu ds. Imigracji (Oficiul Roman pentru Imigrari) w celu zarejestrowania pobytu w Rumunii.
Zasady dostępu obywateli Polski do rumuńskiego rynku pracy
Pracownicy oddelegowani czasowo z Polski do pracy w Rumunii muszą zgłosić ten fakt w terenowym inspektoracie pracy (należy wypełnić odpowiedni formularz). Dane kontaktowe takiego urzędu powinny zostać przekazane firmie polskiej przez rumuńskiego lub zagranicznego odbiorcę świadczonych usług. Przykład formularza, który należy dostarczyć do inspektoratu jest do pobrania na stronie http://www.bukareszt.trade.gov.pl/pl/ (warto pamiętać, że beneficjent świadczonych usług również musi przekazać wypełniony formularz do tego samego inspektoratu). Zawiadomienie powinno być dostarczone do inspektoratu pracy na co najmniej w dniu poprzedzającym rozpoczęcie pracy (WPHI nie podejmuje się interpretacji tego przepisu). Również informacje o wszelkich zmianach dot. delegowanych pracowników muszą być przekazane do lokalnego inspektoratu. Kary za niedostarczenie w/w formularza wynoszą od 4500 RON do 9000 RON.
W razie kontroli konieczne może się okazać przedstawienie kopii kontraktu z inwestorem na świadczenie usług związanych z oddelegowaniem pracowników.