Państwowe ubezpieczenie społeczne jest obowiązkowe dla wszystkich pracowników zatrudnionych w Bułgarii pracujących zarówno w podmiotach krajowych jak i zagranicznych. Ubezpieczenie obejmuje wszystkie rodzaje ryzyka. Przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych zapewniają następujące rodzaje ubezpieczeń i świadczeń:
ogólne chorobowe,
od wypadków przy pracy,
od inwalidztwa,
od chorób zawodowych,
od bezrobocia,
urlopy macierzyńskie,
na starość i na wypadek śmierci,
dodatkowe obowiązkowe emerytalne.
Wszyscy pracownicy obowiązkowo podlegają ubezpieczeniu, bez względu na to, czy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, czy umowy cywilnej. W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy cywilnej pracodawca zobowiązany jest jedynie do ubezpieczenia od inwalidztwa spowodowanego chorobą, na starość i na wypadek śmierci. Jedynym wyjątkiem jest przypadek zatrudnienia na podstawie umowy cywilnej przewidującej wynagrodzenie miesięczne niższe od płacy minimalnej. Wysokość składek ubezpieczeniowych określa Ustawa o budżecie krajowym i ubezpieczeniach społecznych.
Państwowe ubezpieczenie społeczne zapewnia pomoc finansową w przypadkach chwilowej niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, wypadkiem, ciążą, urodzeniem i wychowywaniem małego dziecka, kwarantanną, opieką nad chorym członkiem rodziny. Ponadto zapewnia wypłatę dodatków do wynagrodzenia w sytuacji zmiany stanowiska pracy związanej z ciążą i chwilowym obniżeniem zdolności do pracy, w przypadku, kiedy wynagrodzenie za pracę na nowym stanowisku jest niższe od poprzedniego, jak również emerytury i renty inwalidzkie oraz renty dla członków rodziny w przypadku śmierci osoby, która je utrzymywała i jednorazowy zasiłek po urodzeniu dziecka.
W przypadku wypadków przy pracy pracodawcy zobowiązani są zwrócić kwoty świadczeń wypłacanych z powszechnego ubezpieczenia społecznego. Pracodawca musi zarejestrować pracownika podlegającego ubezpieczeniu obowiązkowemu w przeciągu 7 dni od momentu zatrudnienia. Oddziały, które nie są formalnie wydzielone nie dokonują samodzielnie rejestracji, a ich pracownicy rejestrowani są przez firmę macierzystą. W przypadku likwidacji, zmian organizacyjnych, czy fuzji na ubezpieczającym ciąży obowiązek poinformowania o zaistniałej sytuacji władz ubezpieczeniowych.
Przed przystąpieniem pracownika do pracy należy zawiadomić Agencję ds. przychodów /NAP - Nacjonalna Agencja po prihodite link: www.nap.bg ).
Pracodawca zobowiązany jest co miesiąc od wynagrodzenia brutto naliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia emerytalne, zdrowotne i fund. wypadków oraz potrącać pracownikom odpowiednie, ustalane co roku w budżecie państwa składki emerytalne i zdrowotne i wszystkie kwoty odprowadzać do ZUS i wydziału podatkowego.
W trzeciej kategorii pracy w roku 2008 składka na ubezpieczenie emerytalne od wynagrodzeń osób urodzonych po 1960 r. wynosi na koszt pracodawcy: 12,9 % + 3% na dod. fund. emerytalny + 3,60 % składka zdrowotna + od 0,5 - 1,1% (w zależności od rodzaju działalności) na fund. wypadków i chorób + 0,5 % fundusz gwarancyjny.
Pracownik opłaca 8,60 % + 2,00 % skł. emerytalne + 2,40 % składka zdrowotna oraz podatek liniowy od wynagrodzeń w wysokości 10 % po pomniejszeniu kwoty brutto o potrącone składki. Maksymalna kwota od której odprowadzane są składki ZUS i zdrowotne w roku 2008 wynosi 2000 BGN. Minimalne wynagrodzenie w roku 2008 wynosi 220 BGN. 1
Przedstawiciele pewnych grup zawodowych są zobowiązani do pełnego ubezpieczenia społecznego na wypadek ryzyka m.in.:
Pracownicy zatrudnieni na więcej niż 5 dni roboczych lub 40 godzin w miesiącu kalendarzowym,
Sędziowie, prokuratorzy, detektywi, egzekutorzy sądowi oraz pracownicy sądu;
Żołnierze służby zawodowej według Ustawy o Obronie i Siłach Zbrojnych Republiki Bułgarii, pracownicy rządu - oficerowie, sierżanci, pracownicy cywilni wg Ustawy o Ministerstwie Spraw Wewnętrznych; pracownicy rządu - oficerowie, sierżanci, pracownicy cywilni wg Ustawy o Służbie Więziennej
Osoby fizyczne zatrudnione i wynagradzane za pracę jako współpracownicy; (współpracownicy pracujący bez stosunku pracy nie są ubezpieczeni od bezrobocia);
Osoby fizyczne pracujące na drugą bądź dodatkową umowę o pracę;
Osoby fizyczne zatrudnione na umowę kierowniczą bądź zarządzający firmami handlowymi. Przedstawiciele następujących grup są zobowiązani do ubezpieczenia na wypadek kalectwa z powodu choroby a także starości i śmierci:
Osoby fizyczne zarejestrowane jako rzemieślnicy i / lub pracujące na własny rachunek;
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą jako jednoosobowa firma, właściciele bądź partnerzy spółek handlowych;
Studenci doktoranci jeśli nie maja ubezpieczenia emerytalnego z innego tytułu;
Zarejestrowani producenci tytoniu, rolnicy.
Ubezpieczenie społeczne obowiązuje od dnia rozpoczęcia pracy aż do momentu wygaśnięcia umowy o pracę.
Więcej informacji na stronach: