Pod względem poziomu rozwoju gospodarczego i dochodu narodowego na głowę jednego mieszkańca Węgry utrzymują się na poziomie zbliżonym do Polski. Polski przedsiębiorca może więc znaleźć w tym kraju zachęcające warunki do prowadzenia działalności gospodarczej.
Formy działalności gospodarczej
Węgierskie prawo dopuszcza następujące formy prawne podmiotów gospodarczych:
działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne
spółki bez osobowości prawnej: spółka jawna (kozkereseti tarsasag, skrót węg. Kkt.) oraz spółka komandytowa (beteti tarsasag, skrót węg. Bt)
spółki z osobowością prawną: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (korlatolt felelossegu tarsasag, skrót węg. Kft.) oraz spółka akcyjna (reszvenytarsasag, skrót węg. Rt)
Działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne
Działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne podlega rejestracji, podobnie jak w Polsce, w urzędach samorządu terytorialnego (Onkormanyzati Okmany Iroda).
Spółki bez osobowości prawnej
Na Węgrzech istnieją jedynie dwa typy tych spółek: spółka jawna i spółka komandytowa. Brak jest spółki partnerskiej i komandytowo-akcyjnej - co jest nowością w Polsce.
W spółce jawnej (Kkt.) - podobnie jak w Polsce - każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Wspólnikami w takich spółkach mogą być zarówno osoby fizyczne, jak też prawne. Wspólnicy - jeśli są osobami fizycznymi - najczęściej osobiście świadczą pracę i wspólnie prowadzą działalność gospodarczą.
W spółce komandytowej (Bt.) co najmniej jeden ze wspólników - komplementariusz (węg. beltag)
odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem i przynajmniej jeden z nich - komandytariusz (węg. kultag) - do wysokości swojej sumy komandytowej. Udziałowcami w spółce komandytowej mogą być osoby fizyczne i prawne. Warunkiem jest jednak, że partner z nieograniczoną odpowiedzialnością w spółce komandytowej może być udziałowcem tylko w jednej takiej spółce. Równocześnie spółka jawna lub komandytowa nie może być ponoszącym nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania wspólnikiem (komplementariuszem) w innej spółce komandytowej.
Nie istnieją - podobnie jak w Polsce - wymogi ustawowe co do wartości kapitału zakładowego, lub wymaganej wysokości wkładów wnoszonych do spółki jawnej i komandytowej, a zysk dzielony jest proporcjonalnie do objętych w zamian za wkłady "udziałów kapitałowych", chyba że udziałowcy postanowią zgodnie o innym podziale zysku. Nie jest możliwe natomiast wykluczenie jednego lub kilku udziałowców z podziału zysku.
Spółki z osobowością prawną
Spółkami posiadającymi osobowość prawną na Węgrzech są: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Kft.) odpowiada za swoje zobowiązania do wysokości majątku spółki, a wspólnicy w zasadzie zwolnieni są z takiej odpowiedzialności, ryzykując jedynie wniesionymi do spółki wkładami. Spółka z o.o. może być jednoosobowa, z tym, iż należy to zaznaczyć przy rejestracji spółki. Wymagana minimalna wartość kapitału założycielskiego, zgodnie z ustawą nr CXLIV, wynosi 3 miliony forintów. Na konto bankowe spółki należy wpłacić nie mniej niż 30% wysokości kapitału założycielskiego, lecz co najmniej 1 milion forintów.
W przypadku spółki jednoosobowej na konto należy wpłacić całą kwotę. Pozostała część kapitału założycielskiego może być wniesiona w formie aportu. Udziały wspólników mogą być różnej wielkości, jednak minimalna wartość jednego udziału nie może być niższa niż 100 tysięcy forintów i bez reszty musi być podzielna przez 10 tys.
Dla spółki akcyjnej (Rt.) minimalny kapitał akcyjny wynosi 20 milionów forintów. Na konto bankowe należy wpłacić nie mniej niż 30% kapitału akcyjnego, lecz co najmniej 10 milionów forintów. Pozostała część kapitału akcyjnego może być wniesiona w formie niepieniężnej. Spółka akcyjna może być też zawiązywania i istnieć jako spółka jednoosobowa. Z kolei, w przypadku tworzenia banku, który może mieć wyłącznie formę spółki akcyjnej (podobnie jak w Polsce) wymagany jest kapitał założycielski w wysokości minimum 1 miliarda forintów.
Nowe formy działalności gospodarczej
Po 1 maja 2004 r. na Węgrzech pojawiły się dwie nowe formy działalności gospodarczej: europejskie stowarzyszenie gospodarcze (európai gazdasagi egyesules - węg. skrót ege) i spółka europejska (európai tarsasag - et).
Europejskie stowarzyszenie gospodarcze to najprostsza forma jednoczenia się firm z państw unijnych, zapewniająca pomoc w kooperacji międzynarodowej i zapewniająca ramy działalności na rynkach Wspólnoty. Łączyć się mogą dowolne formy spółek (kkt, bt, kft). Ege przewidziane jest głównie dla małych i średnich firm, warunkiem jej założenia jest pochodzenie spółek przynajmniej z dwóch różnych państw.
Cel zjednoczenia musi być zgodny z działalnością poszczególnych członków, ale nie może ich zastąpić. Założenie i likwidacja stowarzyszenia musi być podane do publicznej wiadomości w oficjalnym rejestrze UE.
Spółka europejska jest typową europejską spółką akcyjną. Przepisy dotyczące jej zakładania, funkcjonowania, działalności finansowej i likwidacji określa prawo wspólnotowe. Dzięki tym przepisom, które umożliwiają swobodne przenoszenie siedziby spółki i jej zakładów z jednego państwa do drugiego bez postępowania likwidacyjnego, działalność spółek może być bardziej elastyczna i związana z mniejszymi kosztami.
Rejestracja spółek
Zarówno spółki nie posiadające osobowości prawnej, jak i posiadające osobowość prawną należy wpisać do węgierskiego rejestru handlowego (cegbirósag). Rejestr ten prowadzony jest przez wydzielone wydziały w sądach.
W Budapeszcie główny sąd rejestracyjny znajduje się pod adresem:
Fovarosi Birósag Cegbirósaga Nador u. 28 1051 Budapest
tel.: 331-11-50 lub 331-01-77
http://www.fovarosi.birosag.hu/4biroit.htm
Przy dokonywaniu rejestracji konieczne jest przedstawienie umowy spółki (statutu) oraz udokumentowanie faktu założenia konta bankowego. W przypadku podmiotu zagranicznego dokonującego rejestracji spółki posiadającej osobowość prawną - wpłata na konto musi być dokonana w walucie wymienialnej (wyjątek stanowią m.in. przypadki, gdy podmiot zagraniczny przysługującą mu dywidendę reinwestuje na zwiększenie kapitału założycielskiego lub inwestuje w spółkę już funkcjonującą, ewentualnie w nowo powstającą). Konto bankowe jest zablokowane do momentu złożenia dokumentów spółki do sądu rejestrowego.
W przypadku kiedy działalność spółki będzie prowadzona w dziedzinach wymagających uzyskania zezwolenia albo koncesji (odnosi się to głównie do działalności o znaczeniu strategicznym, czyli do energetyki oraz przemysłu zbrojeniowego), spółka jest zobowiązana uzyskać zezwolenia i decyzje przed rozpoczęciem działalności.
Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej spółka musi uzyskać numer typu REGON w węgierskim Głównym Urzędzie Statystycznym (KSH), numer ewidencyjny podatnika w urzędzie skarbowym APEH, numer węgierskiego ZUS (TBK). Od 1 stycznia 2004 r. opłata sądowa za rejestrację spółki przypisana jest do formy działalności gospodarczej, a nie, jak wcześniej, do wysokości kapitału zakładowego.
Opłata za rejestrację spółki akcyjnej notowanej na giełdzie wynosi 600 tys. Ft, a spółki akcyjnej, której akcje nie są notowane i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością - 80 tys. Ft. Rejestracja innej osoby prawnej kosztuje 100 tys. Ft, spółek bez osobowości prawnej 50 tys. Ft, indywidualnej działalności gospodarczej 30 tys. Ft. Ustawa XLIX/2003 od 1 stycznia 2004 r. wprowadziła ważne zmiany dotyczące jawności danych spółek. Rejestr spółek dostępny jest w formie elektronicznej. W oficjalnej korespondencji należy podawać nazwę sądu rejestracyjnego, który zarejestrował spółkę, nazwę, siedzibę spółki, nr rejestracyjny oraz w miarę potrzeby informację o rozpoczęciu postępowania likwidacyjnego.
Filie i przedstawicielstwa handlowe
Zagraniczne podmioty gospodarcze mogą utworzyć na Węgrzech swoje filie (fióktelep) lub przedstawicielstwa handlowe (kereskedelmi kepviselet). W obydwu przypadkach dla podjęcia działalności konieczne jest dokonanie wpisu w rejestrze sądowym. W celu rejestracji filii lub przedstawicielstwa niezbędne są poświadczone notarialnie dokumenty zawierające decyzję podmiotu zagranicznego o utworzeniu filii/przedstawicielstwa oraz określające jego formę prawną, siedzibę, majątek, zakres działalności.
Od 1 stycznia 2004 r. opłata za rejestrację filii wynosi 250.000 forintów, a przedstawicielstwa handlowego - 150.000 forintów. Filie zagranicznych podmiotów gospodarczych są traktowane na Węgrzech jak podmioty krajowe i ich działalność powinna być zgodna z ustawodawstwem węgierskim. Zagraniczne podmioty gospodarcze zobowiązane są zapewnić filiom fundusze niezbędne dla pokrycia kosztów stałych ich działalności i wywiązywania się z ciążących na nich zobowiązań płatniczych. Filie, w ramach działalności handlowej, są upoważnione do zawierania kontraktów. Działalność przedstawicielstw handlowych zagranicznych podmiotów gospodarczych w porównaniu z uprawnieniami filii jest ograniczona. Mogą one jedynie pośredniczyć w zawieraniu kontraktów oraz prowadzić działalność informacyjno-reklamową.
poleca:
