W dniu 1 maja 2006 r. Hiszpania, po dwuletnim okresie ograniczającym swobodny dostęp do rynku pracy, otworzyła rynek pracy dla Polaków.
W związku z tym każdy obywatel Polski ma prawo podjąć pracę w Hiszpanii bez konieczności posiadania pozwolenia na pracę. W kwestiach zatrudnienia, świadczeń socjalnych i podatków Polacy mają takie same prawa jak Hiszpanie. Otwarcie granic jest równoznaczne z nieogr aniczoną możliwością podjęcia legalnej pracy bez zezwoleń na pracę.
Po przyjeździe do Hiszpanii należy dopełnić formalności meldunkowych na lokalnym posterunku policji. Należy również wystąpić o zaświadczenie o zameldowaniu, które można otrzymać w lokalnym urzędzie miasta lub gminy (Ayuntamiento) w oparciu o umowę najmu lub rachunek za jedną ze stałych opłat mieszkaniowych (na nasze nazwisko) lub zaświadczenie od właściciela mieszkania o zakwaterowaniu. Meldunek zapewnia korzystanie z prawa do bezpłatnej opieki zdrowotnej, udziału w wyborach lokalnych i do Parlamentu Europejskiego.
Należy uzyskać numer identyfikacji cudzoziemca NIE (Numero de identificación de Extranjeros), który otrzymuje się na komisariatach policji zajmującymi się wydawaniem
dokumentacji dla cudzoziemców (Więcej informacji: www.mir.es oraz www.euroresidentes.com/inmigracion/numero-de-identificacion-de-extranieros.htm)
W tym celu musimy posiadać ważny paszport lub dowód osobisty oraz jego kserokopię, zaświadczenie o zameldowaniu oraz wyjaśnić cel, w jakim chcemy ten numer uzyskać (np. wstępna umowa o pracę).
W przypadku pobytów dłuższych niż 90 dni, od 30 kwietnia 2007 r. nie ma już wymogu posiadania karty pobytu (Dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej). Należy jednak zarejestrować się w Centralnym Rejestrze Cudzoziemców (Registro Central de Extranjeros): www.nie.com.es
W Hiszpanii w ostatnich latach trwał rozkwit rynku nieruchomości. Powstawały nowe autostrady, odcinki metra, lotniska, kamienice i inne, coraz to większe obiekty. Dlatego też bardzo poszukiwani byli w ostatnim czasie fachowcy z dziedzin budowlanych: elektrycy, monterzy, murarze, betoniarze, i inni. Od 2008 r. rozwój budownictwa w Hiszpanii zahamował i nie ma już tak wielkiego zapotrzebowania na powyższe zawody. W dodatku sytuacja gospodarcza oraz sytuacja na rynku pracy uległa znacznemu pogorszeniu w stosunku do lat ubiegłych. Wg EUROSTAT stopa bezrobocia w Hiszpanii osiągnęła w sierpniu 2011 r. 21,2 %, co jest najwyższym wskaźnikiem w całej UE/EOG. Dla porównania średnia stopa bezrobocia w Unii Europejskiej wynosi 10 %, w Polsce 9,4 %, natomiast w strefie euro 10 % (dane wg EUROSTAT - sierpień 2011 r.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/3-30092011-BP/EN/3-30092011-BP-EN.PDF ).
Natomiast nadal poszukiwani są zarówno lekarze, chirurdzy, fizykoterapeuci, opiekunowie środowiskowi czy protetycy dentystyczni, jak również kierowcy, mechanicy. Hiszpanie bardzo niechętnie podejmują się zatrudnienia przy sprzątaniu ulic czy wywozie śmieci.
W sezonie wiosennym i letnim najwięcej ofert pracy można znaleźć w takich branżach jak: rolnictwo (przy zbiorach owoców i warzyw), turystyka (hotele i gastronomia: kelnerzy, recepcjoniści, kucharze, pokojówki), leśnictwo. Choć należy też pamiętać, że w ostatnich 3 latach, ze względu na sytuację na hiszpańskim rynku pracy, prace takie podejmują co raz częściej Hiszpanie.
Po podpisaniu umowy pracodawca musi zawiadomić odpowiedni hiszpański organ państwowy o zawarciu umowy z pracownikiem z Polski. Wszystkie formalności związane z zatrudnieniem i rejestracją umowy leżą w gestii pracodawcy, natomiast w przypadku naruszania przez pracodawcę praw pracowniczych czy konfliktów z pracodawcą pracownik może zwrócić się do inspekcji pracy i sądu pracy w Hiszpanii.
W kwestiach świadczeń socjalnych i podatków, Polacy mają takie same prawa jak Hiszpanie, a więc prawo do korzystania z hiszpańskiego systemu socjalnego, do przeniesienia roszczeń emerytalnych i świadczeń, kumulacji składki ubezpieczeniowej oraz prawo do świadczeń rodzinnych. Stwarza to niewątpliwie szerokie możliwości dla wielu Polaków poszukujących zatrudnienia za granicą.