Boomersi zadowoleni z AI w pracy, ale bez planu na przyszłość

Pokolenie X jest tym, któremu poświęca się najmniej uwagi w kontekście zmian, jakie dzieją się na rynku pracy za sprawą sztucznej inteligencji. Autorzy raportu „Jak pracować, by nie żałować? W dobie rewolucji AI” postanowili sprawdzić jak względem młodszych pokoleń radzą sobie X-y w sytuacji, w której fundamenty pracy jaką znają od lat, burzone są przez algorytmy, wprowadzając nowy porządek. Badanie na grupie ponad 1500 pracowników ujawniło znaczące różnice międzypokoleniowe w podejściu do rewolucji AI.

Świadomość zmian i różnice w dostępie do technologii

Badanie pokazuje wyraźny trend: 67 proc. pracujących przedstawicieli pokoleń Z i 70 proc. Pokolenia Y jest świadomych konieczności przekwalifikowania w związku z rozwojem AI, podczas gdy wśród pokolenia X odsetek ten wynosi 58 proc. Ta różnica kolejno 15 i 12 punktów procentowych, może mieć istotne konsekwencje dla tempa adaptacji do zmian.

Jak komentują autorzy raportu: To zjawisko ma ciekawe implikacje społeczne: oznacza bowiem, że ludzie w szczytowym okresie kariery, często na kluczowych stanowiskach kierowniczych, mogą być najmniej przygotowani na nadchodzące zmiany.

Dane ujawniają również znaczące różnice międzypokoleniowe w dostępie do technologii AI. Tylko 30 proc. pracowników pokolenia X twierdzi, że ma dostęp do płatnych, zaawansowanych wersji narzędzi AI, podczas gdy wśród pokolenia Z i Millenialsów odsetki te wynoszą odpowiednio 49 proc. i 46 proc. Młodsze pokolenia częściej także dostrzegają gotowość swoich firm na rewolucję AI: 57 proc. Zetek i 50 proc. Millenialsów ocenia, że ich organizacje są przygotowane na zmiany, wobec tylko 40 proc. przedstawicieli pokolenia X.

Jak wyjaśniają autorzy raportu, ta różnica może wynikać zarówno z naturalnie większego zainteresowania technologią wśród młodszych pracowników, jak i z tego, że firmy strategicznie inwestują w narzędzia AI przede wszystkim dla swoich najmłodszych talentów, widząc w nich największy potencjał.

Przygotowanie do zmian i planowanie kariery

Tylko 8 proc. przedstawicieli pokolenia X zadeklarowało, że otrzymało obowiązkowe szkolenia z AI od swojego pracodawcy (wobec 12 proc. wśród młodszych pokoleń), a 22 proc. nie ma planu rozwoju kariery na najbliższe 3 lata i nie zamierza go tworzyć. Dla porównania, wśród pokolenia Z odsetek ten wynosi 8 proc. Co więcej 16 proc. przedstawicieli pokolenia X nie chce i nie planuje uczyć się obsługi AI (wobec 2 proc. Zetek i 10 proc. Millenialsów). Ponadto z raportu wynika, że pokolenie X charakteryzuje się największą stabilnością zawodową – 78 proc. jego przedstawicieli zmienia pracę rzadziej niż co 5 lat (wobec 59 proc. millenialsów i 46 proc. Zetek). Jednocześnie 54 proc. całkowicie odrzuca ideę zmiany zawodu, podczas gdy wśród młodszych pokoleń odsetek ten waha się od 39 proc. do 43 proc.

Korzystanie z AI w codziennej pracy

Systematyczne używanie AI (codziennie lub regularnie) deklaruje 32 proc. pokolenia X – średnio o 10 p.p mniej niż młodsze generacje. Jednocześnie najwięcej, bo 12 proc najstarszych pracowników nie korzysta z AI wobec tylko 7 proc. Millenialsów i Zetek, a aż 22 proc. nie planuje w ogóle szkolić się w tym zakresie.

Z drugiej strony interesującym jest, że 9 proc. przedstawicieli pokolenia X używa AI codziennie lub prawie codziennie – to nieznacznie mniej niż wśród młodszych pracowników (13 proc.), co pokazuje, że jest wąska grupa X-ów, która szczególnie aktywnie adaptuje nowe technologie.

Paradoks satysfakcji i optymizmu

Jednym z najbardziej zaskakujących wniosków z raportu jest paradoks w postawie pokolenia X wobec AI. 60 proc. przedstawicieli tej grupy deklaruje satysfakcję z pracy ze wsparciem AI – to więcej niż wśród Gen Z (48 proc.) i Millenialsów (56 proc.). Jak czytamy w raporcie: To sugeruje, że starsze pokolenia, mimo początkowej ostrożności, doceniają praktyczne korzyści AI, podczas gdy młodsi pracownicy mogą odczuwać większą presję konkurencyjną.

Jednocześnie jednak tylko 54 proc. przedstawicieli pokolenia X ma optymistyczny stosunek do swojej przyszłości zawodowej w czasach AI – to znacząco mniej niż 70 proc. wśród generacji Z i 66 proc. wśród Millenialsów. Jak zauważają autorzy, ten spadek zawodowych nadziei wraz z wiekiem, może wynikać z ograniczonych możliwości rozwoju dla starszych zatrudnionych.

​​Starsi pracownicy widzą, że AI pomaga im dziś wykonywać zadania szybciej i skuteczniej, ale nie czują, że mają kontrolę nad tym, co będzie za 3-5 lat. Ta chwilowa satysfakcja bez konkretnej wizji przyszłości jest sygnałem ostrzegawczym dla organizacji: nie wystarczy wyposażyć pracujących w odpowiednie narzędzia, trzeba też dać perspektywę rozwoju. Gdy tylko 30 proc. pracowników 45+ ma dostęp do płatnych narzędzi AI, a jedynie 8 proc. otrzymuje obowiązkowe szkolenia, może to skutkować faktycznym systemowym wykluczeniem najbardziej doświadczonej grupy z transformacji - mówi Piotr Nowosielski, CEO portali pracy justjoin.it i rocketjobs.pl.

Neutralność czy bezradność?

Co 3 przedstawiciel pokolenia X postrzega AI jako szansę dla swojej kariery, podczas gdy co 4 widzi w niej zagrożenie dla swojej pozycji zawodowej. Jak twierdzą autorzy raportu: Sceptycyzm pokolenia X może wynikać z doświadczenia życiowego i obserwacji poprzednich rewolucji technologicznych, które nie zawsze spełniały swoje obietnice. Ponadto, dla osób w wieku 45-59 lat, często zajmujących stanowiska kierownicze, powszechne stosowanie AI może oznaczać konieczność fundamentalnej zmiany sposobu pracy w momencie, gdy wydawało się, że osiągnęli już sukces i stabilność zawodową. Nic więc dziwnego, że rewolucja AI budzi w nich obawy i poczucie zagrożenia.

Raport pokazuje, że rewolucja AI dotyka wszystkie pokolenia, ale jest interpretowana przez pryzmat zupełnie różnych doświadczeń życiowych i zawodowych. Pokolenie X, będące często na szczytach kariery, staje przed dylematem: czy na tym etapie życia zawodowego jest w stanie – i czy chce – fundamentalnie zmienić sposób pracy, który przyniósł dotychczasowy sukces.

O badaniu: Badanie zostało przeprowadzone przez agencję WiseRabbit w sierpniu 2025 roku na próbie ponad 1500 pracowników umysłowych, w tym specjalistów z sektora IT. Respondenci reprezentowali różne pokolenia (Z, Y, X), branże i poziomy stanowisk.